Doorgaan naar hoofdinhoud subline-curl

Hulp bieden in Syrië: laveren tussen kampen

Kerk in Actie vraagt ook in 2020 aandacht voor het werk van de kerken in Syrië. Zij bieden al sinds het begin van de oorlog hulp aan iedereen in nood. Daarop klinkt ook kritiek. Het beeld wordt gevestigd dat hulp bieden alleen kan “als je loyaal bent aan het regime”. Samer Laham weerspreekt dit.

“Het is mij te gemakkelijk om kerken te veroordelen dat ze door de kerk weer op te bouwen loyaal zouden zijn aan de heersende autoriteit in Syrië”, zegt Samer Laham. Hij coördineert namens de oecumenische Raad van Kerken van het Midden-Oosten (MECC) de noodhulp en het herstel van kerkelijke gebouwen. De oorlog in Syrië heeft zware sporen achtergelaten. Honderden kerkelijke gebouwen zijn verwoest waaronder scholen, gemeenschapscentra, klinieken en bejaardenhuizen.

“Mensen die de kerken bekritiseren, moeten weten wat er met hen is gebeurd op plaatsen die bezet waren door gewapende oppositiegroepen gesteund door verschillende machten van buitenaf,” vervolgt Laham. “Veel priesters, monniken en nonnen werden ontvoerd, afgeslacht of gedood. Kerkgemeenschappen zijn ten onder gegaan aan islamitische extremistische bewegingen. Veel van die acties vonden plaats onder het mom van protest tegen de dictatuur en vóór democratie.”

Politiek afzijdig

Kerken zagen in de opstanden geen omwenteling naar een veelbelovend democratisch systeem, maar eerder een poging om van de ene heersende macht naar een andere over te gaan. Laham: “Hoe moeten kerken in een dergelijke situatie reageren? Onder de bestaande regering hebben ze jarenlang in alle opzichten vrijheid van godsdienst genoten. Als vertegenwoordigers van een minderheid, zit er voor kerkleiders in Syrië weinig anders op dan een stem van vrede en waarheid te zijn. Alleen een constructieve dialoog, gebaseerd op nationaal gemeengoed van alle burgers leidt tot het vervullen van de wensen van alle partijen. Anders zijn er geen mogelijkheden meer voor dialoog en verliest de kerk haar eeuwenlange rol als bruggenbouwer.”

De kerken erkennen de behoefte aan verandering. Laham: “Het was een vergissing om christenen niet sterker bij het politieke leven te betrekken en medegelovigen aan te moedigen hun politieke verantwoordelijkheid te nemen om zo het verschil te kunnen maken en een profetische stem te kunnen zijn in alle lagen van de maatschappij.” Kerken beperkten jarenlang hun actieve participatie tot meewerken aan sociale, gezondheids- en medische voorzieningen. “Wat we nodig hebben is burgerlijk bestuur en geen religieus bestuur. De oproep van de kerk is dialoog tot vrede in plaats van uitsluiting en geweld”, aldus Laham.

Onpartijdig hulp bieden

Kerken worden gerespecteerd vanwege hun goede scholen en ziekenhuizen. Daar laten ze zich ook graag op voorstaan. “Misschien moet er meer over verantwoord burgerschap gesproken worden in de kerk. Kerken helpen niet alleen hun eigen kerkleden. Zo’n 90% van de hulp gaat naar mensen die niet christelijk zijn. Kerken vragen niet naar je identiteit. Veel mensen die hulp hebben ontvangen van kerken kloppen bij ons aan omdat ze weten dat kerkelijke instanties hun waardigheid en bescherming bieden. In het zuiden van Syrië vroegen VN-organisaties ons om daar hulp te bieden, omdat we onpartijdig handelen.”

Het diaconale werk van de kerk maakt geen onderscheid tussen christenen en moslims en ook niet of iemand vóór of tegen bepaalde politieke partijen of autoriteiten is. Laham: “Iedereen die lijdt is als Christus die lijdt. Vanuit deze diepe overtuiging hebben kerken gereageerd op de behoeften van mensen die lijden onder de langdurige crises in Syrië.”

Grote impact hulp

Kerken konden en kunnen hun programma's in relatieve vrijheid en eigenheid ontwikkelen. Laham: “Ze konden vrij bewegen om hun onderwijs en sociaal werk (ook aan moslims!) uit te voeren. In vergelijking tot andere Arabische landen is hier in Syrië altijd veel ruimte voor geweest.”

Vanaf het begin van de crisis in 2011 kwamen kerken steeds meer gevangen tussen twee kampen. “Daar waar fundamentalistische rebellengroepen zoals IS en Al Qaida het voor het zeggen hadden, konden kerken nauwelijks meer in vrijheid hun werk doen. Ze werden door de fundamentalisten als ongelovigen bestempeld en mensen werden weerhouden hulp te zoeken bij kerken. Elders zorgde de oorlog ook voor meer beperkingen”, aldus de hulpcoördinator.


Steun de kerk in Syrië

Bouw de kerk in Syrië weer op’, zo heet de driejarige campagne die Kerk in Actie in 2019 is gestart. Geef op 20 september tijdens de collecte of maak een gift over op NL 89 ABNA 0457 457 457 t.n.v. Kerk in Actie in Utrecht o.v.v. Noodhulp Syrië. Alle informatie is te vinden op kerkinactie.nl/najaarsactie.

Over dit project

Meer dan 90 procent van de mensen in Syrië leeft onder de armoedegrens, voor meer dan de helft dreigt honger. De oorlog in Syrië heeft een nieuw gezicht gekregen: van militair geweld naar een dramatische economische crisis. Er is nauwelijks aan eerste levensbehoeften te komen, laat staan aan bouwmaterialen. Toch is het herstel van kerken het enige wat perspectief biedt.
Was deze informatie zinvol?
We hebben je feedback ontvangen, dankuwel!

Om deze pagina verder te verbeteren zijn wij benieuwd waarom u deze pagina wel of niet zinvol vond. U kunt ons helpen door de onderstaande vragen in te vullen.

Mogen we je contactgegevens voor eventuele verdere vragen? (niet verplicht)