Een Ghanese kerkdienst in Amsterdam
“Halleluja”-“Amen” klonk het geregeld tijdens de kerkdienst die ik afgelopen zondag bezocht. Volgende week ga ik voor Kerk in Actie naar Ghana samen met mijn collega Petri Hofland. Voor vertrek bezoeken we een van de vele Ghanese kerkdiensten in Amsterdam Zuidoost, beter bekend als de Bijlmer. Ik neem jullie graag mee op deze reis, allereerst bij een Ghanese kerkdienst in Nederland.
Een lange feestelijke kerkdienst
De predikant had ons al gewaarschuwd: deze kerkdienst duurt extra lang, omdat er bezoekers uit Ghana zijn en dankdag voor de oogst gevierd wordt. De dienst was inderdaad na drie uur nog niet afgelopen, maar het was wel extra feestelijk. Bij binnenkomst waren we even in verwarring: wat veel rood-wit-blauwe doeken, linten en ballonnen. Zijn de Ghanezen al zo sterk geintegreerd in Nederland? Maar dit bleken de kleuren van de Presbyteriaanse Kerk in Ghana.
Veel te zien
De dienst was een echte Afrikaanse belevenis: zo’n 120 Ghanezen in een overvolle warme zaal, uitgedost in hun mooiste kleding. Iedere vereniging droeg zijn of haar eigen kleuren. Mannen in gele druk geprinte overhemden, vrouwen in blauwe jurken met daarop zelfs het jaartal van oprichting (1956). Vrouwen in witte kleding met hoofddoek. Het kerkkoor zag eruit alsof ze net afgestudeerd waren: in zwarte toga’s met witte bef en zwarte baretten op. Ook zo’n dertig kinderen kwamen prachtig aangekleed even naar voren. Een jongen van een jaar of twaalf filmde een groot deel van de dienst met zijn mobiel. Via een liturgie op papier en via de beamer konden we volgen bij welk onderdeel we waren. Geen overbodige luxe, want voor Nederlandse begrippen kwam de dienst soms wat chaotisch over.
Veel te horen
Er was niet alleen veel te zien, maar ook veel te horen: mannen die muziek maakten met trommels, drumstel, elektrische gitaar en keyboard. Vrouwen die zongen, vrouwen die dansten. Heel veel vrouwen die dansten. Natuurlijk moesten we zelf ook even meedoen. Mannen achter een mengpaneel om het geluid goed te versterken, wat bijzonder goed lukte. Ook de drie predikanten wisten een behoorlijk volume te bereiken. Ze spraken luid en begeesterd. Tijdens het bidden fluisterden veel mensen hun eigen gebeden. Voor een Engelstalige dienst werd er dusdanig veel Twi (een Ghanese taal) gesproken, dat het voor ons soms lastig te volgen was.
Veel te ervaren
Er was veel meer emotie voelbaar dan we in onze protestantse kerkdiensten merken. Veel meer spontaan reageren op elkaar. Mooi hoe iedereen elkaar op een gegeven moment uitgebreid begroette. Wat werden er veel handen geschud. Ook de collecte kreeg veel aandacht. Misschien dat dankdag hier wel samenvalt met wat wij Kerkbalans noemen, want er gingen behoorlijk veel briefjes van 50 euro door de zaal. Geld in enveloppen, geld in een collecte-pilaar voor in de zaal, lijsten waar van alles op geschreven werd. Ook zagen we dat er in het Charity House waar we ons bevonden, meerdere kerkdiensten gelijktijdig gehouden werden. Predikant Koney van een Ghanese Pinksterkerk is eigenaar van het gebouw met wel 5 kerkzalen voor 900 gelovigen.
23.000 Ghanezen in Nederland
Niet verwonderlijk als je bedenkt dat er zo’n 23.000 Ghanezen in Nederland wonen, waarvan meer dan de helft in Amsterdam. De flat Ganzenhoef in de Bijlmer wordt wel “Klein Ghana” genoemd. Hardwerkende mensen met sterke onderlinge banden. Ze woonden hier zo’n twintig jaar redelijk anoniem totdat in 1992 een vliegtuig per ongeluk op een flat stortte, waarbij veel Ghanezen omkwamen. Inmiddels woont de derde generatie Ghanezen al in Nederland. Velen hebben inmiddels de Nederlandse nationaliteit. Toch blijven Ghanezen in Nederland erg op elkaar gericht, bijvoorbeeld ook via de kerken waar men naar elkaar omkijkt.
Petri en ik vliegen 11 november naar Ghana. Ik hoop jullie via mijn weblogs mee te nemen op die reis en jullie verhalen van geloof, hoop en liefde te kunnen vertellen.
Florette Koning
Meer weten? Bekijke deze tv-uitzending over Ghanezen in de Bijlmer.