Kinderen vinden een veilige plek bij Bethania

Door hoge werkloosheid en armoede, werkt ongeveer een kwart van de bevolking van Moldavië in het buitenland. Kinderen blijven dikwijls alleen achter, voelen zich eenzaam en verlaten en gaan regelmatig niet naar school. Bij het dagcentrum van Bethania, partner van Kerk in Actie, krijgen deze kwetsbare kinderen hulp bij het maken van hun huiswerk, een maaltijd en psychosociale hulp. Kerk in Actie medewerkster Elise Kant was in Moldavië en zag hoe kinderen er een liefdevolle en veilige plek vinden.

“Ik ben zo blij dat ik deze kinderen kan helpen,” vertelt Adriana, ”en ik hoop dat we nog veel meer kinderen kunnen helpen in de toekomst! Ik zag jaren geleden hoe sommige kinderen opgroeien en ik wilde ze helpen anders te leven. Het mooiste om te doen vind ik gezondheidslessen, hygiëne en tandenpoetsen.” Als ik haar even later aan het werk zie, straalt het er ook vanaf.

Gebrek aan spullen en eten
We zijn weer op bezoek bij Bethania, nu om te filmen. Simona´s moeder heeft haar op haar paasbest aangekleed en Simona geniet uitbundig van alle aandacht. Je zou bijna vergeten hoe schrijnend haar situatie is. Het huis waar de armoede vanaf straalt en vooral het gebrek aan spullen en eten in dat huis. Het is schoon, maar zeker nu ik het voor de tweede keer zie, voel je de armoede daar dwars doorheen.

Ik word opstandig van het gegeven hier dat veel mensen gewoon niet genoeg verdienen of veel te weinig pensioen krijgen om van te leven. Gelukkig kunnen die ook bij Bethania terecht. Terwijl bij de ene mevrouw met liefde haar haar wordt verzorgd en een andere onder de douche gaat (thuis is die er niet) zitten 6 andere ouderen fanatiek te dominoën, terwijl een zevende met een speelgoedcamera geniet van al die grote camera's die opeens om hem heen lopen. Een oma die je zo zou willen adopteren, toont op een paar apparaten hoe lenig ze is en gaat met de foto-meneer op de wip. Dat is misschien wel het geheim van Bethania. Iedereen mag er zijn gewoon zoals hij of zij is. Oud, jong, gehandicapt of niet, blij of depressief, hier vinden mensen een thuis. Heel bijzonder.

Op zoek naar inkomen en toekomst
Als je in het centrum van de hoofdstad Chisinau bent, zou je abusievelijk kunnen denken dat het wel meevalt met de armoede. Er is duidelijk een kleine, maar puissant rijke groep mensen die zich met corruptie ook rijk houdt en rondrijdt in dure auto’s. Daarnaast is er een kleine middenklasse en dan echt heel veel mensen met inkomens waar ze niet van kunnen rondkomen. En het verandert niet. Daarom trekken veel mensen weg, naar andere landen op zoek naar inkomen en toekomst. In de dorpen is niets te doen, er is geen werk, en als er al werk is, verdienen mensen veel te weinig om te leven. Het voelt uitzichtloos. Dus besluiten heel veel van hen om te vertrekken, op zoek naar inkomen en een toekomst. “Maar sommigen komen dan toch van de regen in de drup?” vraag ik een aantal keren aan verschillende mensen. “Dan hebben ze meer inkomen dan hier (een onderwijzers krijgt 200 euro per maand), maar de kosten zijn ook veel hoger. Houden ze dan toch nog geld over?

Emigreren of niet?
Die zorg wordt niet zo erg gedeeld. Een van de dingen die meespeelt, is dat de eerste generatie die vertrok succesvol was. Men vertrok bijvoorbeeld naar Italië, verdiende genoeg geld en velen stuurden een deel naar huis. De huidige generatie wil dat ook, liever vandaag dan morgen en die trekt, ondanks dat het nu vaak veel moeilijker is, nog steeds weg. Emigreren of niet is hier voor iedereen een vraag waar over nagedacht is of werd. Iets anders is dat niemand het gevoel heeft ook maar iets aan de situatie te kunnen veranderen. Het is zoals het is, en al lijkt het volgens sommigen iets beter te worden, er is een uitzichtloosheid die de trek naar andere landen in stand houdt. Naar Italië, Spanje, Griekenland, Duitsland, Rusland, Oekraïne enzovoort. Het is niet zo dat iedereen zich alles maar laat welgevallen. In het weekend zagen we een demonstratie tegen de stank die als gevolg van vervuilde rivieren over de hoofdstad Chisinau trekt en vanmorgen roken we die ook. Echt heel smerig. Een land met een geschiedenis, oorlogen gevolgd door het Sovjet-tijdperk, de chaos na het Sovjet-tijdperk en de uitvloeisels daarvan nu. En net als in veel andere voormalige Sovjetstaten leidt dat een enorm drankprobleem, met alle gevolgen van dien: huiselijk geweld en verwaarloosde kinderen.

Veilige plek
Die kinderen vinden bij Bethania een veilige plek. Wat een liefde en wat een vrolijkheid. En tegelijk een mooie veilige omgeving. En wat moeten ze lachen als ze hun kerstkleren aan moeten, omdat die rare Nederlanders iets geks hebben bedacht. ´Jingle Bells´ zingen terwijl het buiten 30 graden is. Maar het klinkt als een klok.

“Ik heb het gevoel dat ik je al jaren ken,” zegt Rodica die samen met Igor Bethania bestiert als we bijna vertrekken. En dat heb ik ook. Moldavië heeft ondanks alle wonderlijke tegenstellingen, en zoveel dingen die ik niet in twee weken kan leren begrijpen, iets heel vertrouwds. Opnieuw het wonder van ergens komen, niemand kennen, en dan mensen ontmoeten die een stukje van je hart gaan bewonen. Het wonder van het samen menszijn, waar je ook woont. Ik word er blij en stil van. Elke keer opnieuw.