Mobiel bellen dankzij een winkel met zonnestroom

Op het plein van het Ethiopische dorp Danisa Karkaro valt de winkel met zonnepanelen meteen op: een hele groep kinderen zit te kijken naar de film die daar te zien is. Achter de toonbank liggen dertig mobieltjes op te laden. Uitbater Kedir vertelt trots: “Alles wat je hier ziet, gebeurt hier op zonnestroom, schone energie, is het niet geweldig?” Een winkel die schone stroom levert opent nieuwe mogelijkheden voor het hele dorp. Kerk in Actie onderzoekt hoe deze proef het leven van mensen in deze droge regio van Ethiopië verbetert.

Winst met zonnestroom

De winkel is anderhalf jaar geleden geopend. Negen jonge mannen solliciteerden om de winkel te runnen. De dorpsgemeenschap mocht kiezen wie het mocht worden. De 28-jarige Kedir was de gelukkige die deze kans kreeg. Zijn dorp had vertrouwen in hem, omdat hij al eerder had bewezen een goed ondernemer te zijn. Hij werkte in een kleine winkel. Ook had hij voldoende geld gespaard om de huur van de eerste maand voor te schieten. De huur is 1.000 birr (30 euro) per maand. Kedir: “Na deze eerste periode zie ik al dat het erg goed gaat met de zonnestroom-winkel. Ik heb zeker 5.000 birr (150 euro) winst per maand. Sinds kort heb ik hiernaast een kapperszaak geopend, die werkt op zonnestroom. Ik heb een kapper in dienst kunnen nemen.”

Professionele training en onderhoud

De zonnestroom-winkel is in opdracht van Kerk in Actie gebouwd door de Solar Kiosk Company. Het is een soort container, met daarin een winkel en klein cafeetje. Op het dak liggen acht zonnepanelen. De stroom die de panelen opwekken, wordt opgeslagen in de 12 batterijen die onder de kiosk liggen, goed voor opslag van 2 kW. Daarmee zou het hele dorp wel drie dagen vooruit kunnen om mobieltjes op te laden. De Solar Kiosk Company zorgt twee jaar lang voor onderhoud en trainingen om het systeem te gebruiken, onder andere aan uitbater Kedir. Technicus Wondesen Eshoto van de Solar Kiosk Company is vandaag bij Kedir voor een opfrissingscursus en noodzakelijk onderhoud. “Ik heb Kedir net geleerd om de zonnepanelen goed schoon te houden, zodat de stroomopwekking niet minder wordt. Ook laat ik hem zien hoe je het beste een netwerk kunt aanleggen, als je de stroom uit de accu's op andere plaatsen wilt benutten.” 

Mobieltjes opladen, printen, kopiëren, film, frisdrank, kapper
Kedir vult enthousiast aan: “Ik had al stroom doorgetrokken naar de kapperszaak hiernaast. Nu weet ik hoe ik dat nog handiger kan. En Wondesen heeft meteen het hele systeem gecontroleerd. Dat is prettig. Wat zo geweldig is aan deze zonnestroom-winkel is dat mensen in het dorp nu zo makkelijk hun mobieltjes kunnen opladen. Eerst moesten mensen daarvoor naar Bidire of een andere grote plaats reizen. En mobieltjes zijn hier zo belangrijk. Voor contact met familieleden, die ergens anders seizoenswerk doen. Of contact met de verkopers op de markt in andere plaatsen om te weten wat de prijs is van bepaalde producten. Dan weet je waar je het beste heen kunt gaan om bijvoorbeeld suikerriet in te kopen voor je handel. En het kost hen niet veel: voor 10 birr kun je je mobieltje opladen. Maar er zijn meer diensten, die ik mensen uit mijn dorp kan bieden. Zo vertoon ik films via een dvd speler, verkoop ik gekoelde frisdrank, kunnen mensen via mijn computer documenten uitprinten en via mijn kopieermachine kopiëren. Dat is vooral handig voor de school. Al deze voorzieningen zaten standaard in deze solar kiosk. Dit is echt een sprong vooruit voor mijn dorp!”

Het hele dorp profiteert

Een tweede voordeel van deze zonnestroom-winkel is dat de huur die Kedir betaalt ten goede komt aan het dorp. De huur van de kiosk betaalt Kedir aan het rampenpreventie-comité. Elk dorp in deze streek heeft een zo’n comité, opgericht door de overheid. Abdelsalam (23 jaar) en Mohamedusen (32 jaar) zitten allebei in dit comité. Zij vertellen wat zij doen met de huur van de zonnestroom-winkel: “Kerk in Actie heeft ons geadviseerd om de huur op een spaarrekening te zetten en te bewaren voor noodgevallen. Stel dat een boer te kampen heeft met acute veeziekte. Dan komt noodhulp van de overheid vaak vrij laat. Het is dan goed om zelf geld achter de hand te hebben om de inwoners te kunnen helpen om medicijnen te kopen. We hebben met Kedir een huur van 1.000 birr afgesproken, maar nu de zaken zo goed gaan, willen we met hem bespreken of de huur wellicht omhoog kan gaan. We krijgen ook op andere gebieden steun van Kerk in Actie. Wij moeten voor onze overheid gegevens verzamelen over ons dorp, bijvoorbeeld over het aantal gezinnen dat voedselhulp nodig heeft. Kerk in Actie helpt ons om dit efficiënter te doen. De Ethiopische overheid gebruikt onze informatie, zodat zij in noodsituatie sneller kunnen handelen. Wat we verder doen als comité is bodemerosie voorkomen door bomen te planten. De jonge bomen krijgen we van de Ethiopische overheid. Ook graven we waterbassins om regenwater in op te slaan. We zitten met z'n tienen in dit comité, allemaal als vrijwilliger, maar eigenlijk komen we handen tekort. Daarom zijn we zo blij dat we nu efficiënter leren werken.”

Met dank aan Mariken Stolk (tekst) en Johannes Odé (foto's)