Verzoening geeft toekomst
Probeer je ‘s voor te stellen dat je een zaal binnenloopt met meer dan 50 slachtoffers en daders van de genocide. Mannen en vrouwen door elkaar, de meeste mannen zijn dader, de vrouwen slachtoffer. Het is een heftig gevoel en het wordt nog intenser als een slachtoffer haar verhaal vertelt en daarna een dader.
We zijn vandaag, vrijdag, op bezoek bij de Lightgroup. Deze groep is een initiatief van de Presbyteriaanse Kerk om na de genocide beide groepen met elkaar in gesprek te laten gaan.
De leiding is in handen van pastor Jérôme. Hij is in 2009 gestart met deze groep. De pastor merkte dat het moeilijk was om te preken over Gods liefde als het leed van de genocide de gemeenteleden volledig in beslag neemt.
Getuigenissen van slachtoffer en dader
Tussen 7 april en 4 juli 1994 werden in 100 dagen tijd een miljoen mensen vermoord. Een vrouw, Venancy, legt een getuigenis af. Ze vertelt ons dat er in die tijd een slechte regering was, dat de mensen veranderden, dat de daders van de genocide als beesten tekeer gingen. Nergens was een veilige schuilplek, ook niet in de kerken.
Even later stond een man op, Celestin. Zijn eerste zin was: “Ik ben een van die daders.” Hij zei dat hij als man door de regering werd gedwongen om te doden. Het was niet makkelijk om z’n daden onder ogen te zien, maar na de training van pastor Jerome konden slachtoffers en daders in één kamer zitten. Later vertelt pastor Jérôme dat deze man onder andere vier kinderen doodde van een vrouw die ook in deze groep zit.
'Dit mag nooit meer gebeuren'
De leden van de groep komen al meer dan tien jaar met enige regelmaat bij elkaar. Elk jaar gaan zij in de periode van april tot juli naar scholen en kerken om te vertellen over de genocide. En om te benadrukken dat zoiets nooit meer mag plaatsvinden. Conflicten zijn normaal in een samenleving, dat hoort bij de mensheid, vertelt pastor Jérôme. Geweld niet, dat is een keuze.
Bij deze kerk is een memorial gebouwd. Hier zijn 107 slachtoffers begraven, waaronder zes voorgangers en een aantal kinderen.
Ook voor deze groep hebben we kado’s: een kaars waarvan pastor Jérôme zegt dat die in het vervolg bij de bijeenkomsten van de Lightgroup zal branden. En het drievoudige snoer waarbij Gerdine deze keer een bijzondere toelichting geeft: slachtoffers, daders en God vormen tezamen dit sterke snoer.
Dit alles werd, zoals we inmiddels gewend zijn, afgesloten met een groepsfoto.
Vandaag leerden wij van deze mensen het verhaal van heling. Verzoening geeft toekomst voor de mensen en voor het land.
Door Tett Vaatstra, Anne Bosma, Afke en Onne Vlasma.
