Hoe helpt Kerk in Actie in Beiroet?

Een jaar geleden vaagde een verwoestende explosie een groot deel van Beiroet weg. Duizenden mensen raakten gewond, tienduizenden gezinnen dakloos en er vielen tenminste 220 doden. Kerk in Actie is direct na de ramp gestart met noodhulp. Met het geld dat werd opgehaald door de Nationale Actie ‘Samen in actie voor Beiroet’ van Giro555 kon een langdurig hulptraject worden opgestart. Die hulp is nog steeds hard nodig. 

Naast gigantische materiële schade die de explosie veroorzaakte, werd ook in één klap de voedsel- en medicijnvoorraden van de Libanese hoofdstad vernietigd. De ramp op 4 augustus 2020 ging de geschiedenis in als één van de zwaarste niet-nucleaire explosies ooit.

Onmiddelijk hulp nodig

Op het moment van de ramp verkeerde Libanon in een economische en politieke crisis. Daarnaast kampte het land met de coronapandemie, waardoor de zorg in Beiroet al compleet was uitgeput. Toen de explosie ook nog eens tal van ziekenhuizen zwaar beschadigde, was er nóg minder medische zorg beschikbaar. In Beiroet was onmiddellijk hulp nodig. Nederland kwam hartverwarmend in actie: in korte tijd zamelde Giro555 15,3 miljoen euro in. In de eerste maanden na de ramp boden de hulporganisaties achter Giro555 - waaronder Kerk in Actie - voornamelijk levensreddende noodhulp.

De hulpverleners ruimden puin, verzorgden medische hulp, deelden water, voedsel- en hygiënepakketten uit en boden tijdelijk onderdak. In de maanden erop was er aandacht voor herstel. Voor wederopbouw, het genereren van een inkomen en psychologische hulp voor kinderen. Kortom, aandacht voor het herstel van huizen én van vertrouwen in de toekomst.

Kerk in Actie biedt op verschillende gebieden hulp aan de getroffen inwoners van Beiroet. Een overzicht:

1. Onderdak

Meer dan 2700 getroffen gezinnen ontvingen een hygiënepakket, inclusief menstruatiepakket voor vrouwelijke gezinsleden. In deze pakketten zaten ook coronabeschermingsmaterialen zoals mondkapjes en plastic handschoenen. Deze gezinnen hadden geen of een laag inkomen, een vrouw als kostwinner, een groot aantal kinderen of één of meerdere gezinsleden met een handicap. 

Ook werden 86 appartementen van grote gezinnen in de wijken Achrafiye, Bourj Hammoud, Karantina en Baouchriye hersteld. Met hulp van gemeentekantoren en een coördinatieplatform van het Libanese leger werd in kaart gebracht welke gezinnen deze hulp het meest nodig hadden. Beschadigde deuren, ramen, muren en basismeubilair van appartementen werden vernieuwd en opnieuw geschilderd. Bewoners hielpen zelf mee met de reparatie van hun elektriciteits- en watersystemen. Alle gezinnen wonen nu weer in een veilig en gemeubileerd appartement. 

2. Gezondheidszorg

Met geld dat over was van de renovatie van woningen, herstelde Kerk in Actie gebouwen van een groot kerkelijk ziekenhuis in Beiroet. Het ziekenhuis ligt slechts 800 meter van het rampgebied en raakte zwaar beschadigd door de explosie. Om de behandeling van coronapatiënten niet te hinderen, moest het herstelwerk in een langzaam tempo en kamer voor kamer gebeuren. Patiënten werden behandeld in ruimtes die niet volledig verwoest waren. Er is nieuwe apparatuur gekocht en geïnstalleerd. Het ziekenhuis kan weer steeds meer patiënten hulp bieden. Het aantal bedden is nu weer op het niveau van vóór de explosie: het ziekenhuis heeft 200 bedden en jaarlijks kunnen er 250.000 poliklinische behandelingen worden uitgevoerd. 

3. Levensonderhoud

Kerk in Actie verstrekte een financiële bijdrage van tussen de 150 en 200 dollar aan 875 getroffen gezinnen om in de kosten van hun levensonderhoud te voorzien. Het bedrag is overeengestemd met het coördinatieplatform en moet de kosten van basisvoedselbehoeften, gezondheidsgerelateerde uitgaven en huur, elektriciteits- en waterrekeningen voor drie maanden dekken. Door de bankencrisis en de totale lockdowns in Libanon ontvingen de getroffen gezinnen het geld pas in februari 2021. Omdat het geld in de tussentijd weer minder waard geworden was, bleek de bijdrage helaas maar kostendekkend voor twee in plaats van drie maanden.

4. Programma-management

Kerk in Actie huurde een consultant in voor technische ondersteuning bij de kwaliteitsverbetering van monitoring en evaluatie van nationale ACT-leden (Kerk in Actie is lid van dit wereldwijde netwerk van kerken) en partnerorganisaties. Een humanitaire medewerker van Kerk in Actie leverde uitgebreide technische ondersteuning bij ontwerp, aanpassing, planning, risicobeoordeling, kwalitatieve monitoring en evaluatie van de hulpverlening door lokale organisaties. Daarnaast bood de medewerker ondersteuning bij de coördinatie tussen ACT-leden en de andere met Giro555-gelden gefinancierde instanties ter plaatse.

Uitdagingen

Er waren veel uitdagingen die de hulpverlening in Beiroet bemoeilijkten. Een niet-functionerende nationale burgerregering en een financiële en bankencrisis die hyperinflatie, wisselende valutakoersen, geldcrises en een enorme prijsinflatie veroorzaakten. Daarbij kreeg ook Libanon te maken met een snelle verspreiding van het coronavirus. Er werden lockdowns en avondklokken ingesteld om de verspreiding in te dammen. Dat maakte het erg lastig om in goed contact met de getroffen gezinnen te blijven.. 

Hulp komende maanden

Helaas zit Libanon nog steeds midden in een sociaaleconomische crisis. De Libanese pond wordt met de dag minder waard, voedsel wordt steeds duurder en er is een tekort aan elektriciteit en brandstof. De inwoners van Beiroet zijn afhankelijk van hun eigen auto’s en goedkope taxi’s. Geen brandstof betekent geen vervoer. Ook niet naar werk. Beiroet staat er slecht voor en het dieptepunt lijkt nog niet bereikt te zijn. Daarom blijven de hulporganisaties achter Giro555, met Giro555-geld en andere fondsen, hulp bieden aan de getroffen bevolking.

Ook Kerk in Actie blijft de komende periode getroffenen van de explosie ondersteunen. Vooral op het gebied van psychosociale hulp, bescherming tegen gendergerelateerd geweld en herstel van werkgelegenheid in Beiroet. Kleine bedrijven krijgen hulp om opnieuw op te starten of op te schalen. Op deze manier wordt de lokale productie van grondstoffen en uitvoering van diensten gestimuleerd en werkgelegenheid gecreëerd. 

Daarnaast blijft Kerk in Actie met andere financiële middelen duurzame hulp bieden aan vluchtelingen en gastgezinnen met een laag inkomen in Beiroet en de rest van Libanon.

Bekijk hoe oud-NOS correspondent Marcel van der Steen - hij is namens Giro555 in de Libanese hoofdstad - Beiroet aantreft, een jaar na de ramp:

Lees ook: