Fryslân en Rwanda op afstand dichtbij
'We zijn op afstand nog altijd dichtbij' schreef Syb van der Ploeg toen corona ons overviel. Niet alleen ons maar in feite de hele wereld, ook Rwanda. Hij zong het tijdens een zendingsdienst in de Martinikerk in Franeker. In het warme contact tussen Rwanda en Fryslân zou in oktober 2020 een mooie, volgende stap worden gezet, namelijk het bezoek van een aantal Rwandese jongeren. De voorbereidingen waren al in volle gang toen de pandemie zich geleidelijk aan over de wereld uitstortte…
Eerst dachten we nog dat het virus wel vervliegt, of dat we misschien een paar maanden later elkaar zouden kunnen ontmoeten, maar inmiddels weten we beter: het kan niet door gaan. En dat is even behoorlijk slikken, voor de Rwandese jongeren vooral én voor ons……En wat nu? Hoe gaat het met hen, hoe doorstaan zij deze pandemie? Hoe hou je contact?
Hoe blijft de verbinding letterlijk en figuurlijk?
Wat was het bijzonder en mooi om in oktober op zes momenten een regionale ontmoeting te hebben, met als belangrijkste agendapunt een online verbinding met Rwanda. Bij elke ontmoeting konden we in gesprek met twee jongeren die actief zijn bij onze partners Mwana Ukundwa of de Presbyteriaanse Kerk van Rwanda. Door het virus kunnen we fysiek minder, maar deze techniek overwint dat allemaal. We kunnen elkaar zien op een scherm, elkaar horen en vragen stellen.
Hoe gaat het nu in Rwanda?
We hoorden over veel ingrijpende maatregelen in Rwanda om corona te bestrijden, zoals de avondklok. De online verbindingen moesten daar speciaal omheen worden gepland, omdat men direct een hoge boete krijgt als men te laat op straat is. Tijdens de lockdown mochten Rwandezen het huis niet uit en kregen velen eten van de Rwandese overheid. Nu mag men voor de helft van de tijd op kantoor werken en worden veel mensen ontslagen. Zonder sociaal vangnet komt armoede dan snel om de hoek kijken. Kerk in Actie heeft met haar partners in Rwanda afgesproken dat het geld van activiteiten die niet doorgaan tijdelijk ingezet kan worden voor voedselhulp.
Hoe gaat het met Rwandese jongeren?
In grote lijnen missen jongeren in Rwanda hetzelfde als wij in Nederland: het gebrek aan vrijheid, niet zomaar naar buiten kunnen gaan, geen familie en vrienden kunnen ontmoeten, niet naar school kunnen gaan. Dat laatste is lastig in een land waar veel scholieren geen laptop hebben. Het aantal besmettingen in Rwanda loopt nu terug en is gelukkig nooit zo hoog is geweest als in Nederland. Het is niet bekend waar dat door komt. Misschien door de jonge bevolking of door hun ervaringen met andere ziekten, zoals ebola...
Hoe gaat het met de Rwandese kerken?
De kerken mogen nu weer open voor mensen van 12 tot 65 jaar, maar anderhalf à twee uur met een masker zitten is zwaar. Het zondagschoolwerk dat Kerk in Actie ondersteunt, is stil gevallen. De Presbyteriaanse kerk probeert op veel andere manieren contact met kinderen te krijgen.
Hoe gaat het met Rwandese kinderen?
Eén van de grootste zorgen is dat de kinderen niet of zeer beperkt naar school kunnen. Door de pandemie is het aantal tienerzwangerschappen sterk gestegen. Directeur Samuel van Mwana Ukundwa vertelt dat zijn organisatie sinds maart weinig kan. Met huisbezoeken en psychosociale ondersteuning doen medewerkers wat ze kunnen, maar ze hebben grote zorgen over veel kinderen.
Gezegend in tegenspoed
Maar de Rwandezen voelen zich wel gezegend, vertelt Samuel. Rwanda doet het wat corona betreft als een van de beste ter wereld. Men mag weer naar de Schengenlanden reizen. Men is blij dat er weer toeristen komen. Dat geeft weer perspectief.
Online verbonden
Het was bijzonder om elkaar op het scherm te zien en met elkaar te kunnen praten. Zo’n online verbinding helpt om je verbonden te blijven voelen. Bij elke ontmoeting is na het gesprek met alle Friese deelnemers een groepsfoto gemaakt, speciaal voor de kerst. Daar maakt men een collage van, zodat de Rwandese partners straks een bericht ontvangen vanuit Friesland. Zo maakt Friesland betrokkenheid tastbaar, zelfs als afstand verder lijkt dan eerder.
We zijn op afstand
nog altijd dichtbij
lijken we samen alleen
we komen er samen doorheen
vertrouw maar op mij
we zijn altijd dichtbij
Syb van der Ploeg
