Vergeten en vergeven …. makkelijker gezegd dan gedaan! Als je beseft hoe lang we er in Nederland al over doen om in het reine te komen met de Tweede Wereldoorlog, dan is dat voor Rwanda helemaal een grote klus. Pasteur Jerôme is predikant van de Presbyteriaanse Kerk in Remera, dichtbij de Rwandese hoofdstad Kigali. Na de genocide die zijn land in 1994 verscheurde richtte hij de ‘Light Group’ op.
Fortuné bleef kinderloos achter toen haar man aan aids overleed. In Rwanda is het schande als je als vrouw geen kinderen hebt. Fortuné wilde dolgraag kinderen! Ze bad tot God. Toen ze een straatmeisje zag lopen, besefte ze dat ze haar zou kunnen helpen. Ze nam Clarisse in huis. God had haar gebed verhoord en haar een kind gegeven!
Mensen die met veel geweld te maken krijgen, hebben vaak moeite mensen te vertrouwen en weer lief te hebben. Dertig jaar lang maakte de terreurgroep Het Leger van de Heer het noorden van Oeganda onveilig. Groepen gewapende mannen plunderden, moordden, verkrachtten en ontvoerden kinderen. Veel Oegandezen zijn hals over kop gevlucht en in vluchtelingenkampen elders in het land beland. Ze lieten huis en haard en moestuin achter. Maar waar leef je dan van? Esthers 16-jarige broer werd er op uitgestuurd om de oogst van hun overhaast achtergelaten grond binnen te halen, nu 19 jaar geleden. Hij keerde nooit meer terug. Een wond die nooit heelt. Iedere familie heeft zo eigen trauma’s te verwerken.
Mogen daders bij de dodenherdenking zijn? Zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog is dat nog een heikel punt in Nederland. Laat staan in Rwanda, waar bijna 1 miljoen Rwandezen 25 jaar geleden werden vermoord door hun eigen buren. Justin Hakizimana verloor toen 3 kinderen.
“Hoe lang het geleden is, dat mijn dochter is geëxecuteerd? 4 jaar en 4 maanden.” In de korte stilte die valt, weet ik zeker dat Shole Pakravan ook het aantal dagen en uren exact weet. Shole stond in de vroege ochtend van 25 oktober 2014 buiten de gevangenis in Teheran toen aan de andere kant van de muur haar dochter werd gedood. Opgehangen.
In het Moldavische dorpje Varatic trokken steeds meer mensen weg, op zoek naar werk. Ouderen en kinderen bleven alleen achter. Priester Ghennadi Dascal trok zich hun lot aan en vormde een vrijwilligersteam van gemeenteleden. Met een mooi resultaat, het dorp bloeit weer op!
Werkloosheid en armoede heeft veel Moldaviërs gedwongen werk in het buitenland te zoeken. Kinderen blijven dikwijls alleen achter en groeien op zonder of met weinig ouderlijk toezicht. Bethania, partnerorganisatie van Kerk in Actie, ontfermt zich over hen. In hun dagcentrum krijgen kinderen hulp bij het maken van hun huiswerk, een maaltijd of psychosociale hulp. En kunnen ze in de zomer tóch op vakantie.
Door de slechte economische omstandigheden in Moldavië is er weinig werk. Vele tienduizenden mensen zijn naar het buitenland vertrokken, op zoek naar werk. Kinderen en ouderen bleven achter. Zo ook de oude Aculina die er helemaal alleen voor stond. Via MCA, partner van Kerk in Actie, kreeg ze hulp. En ziet het leven er weer een beetje beter uit voor haar.
Tijdens de genocide in Rwanda in 1994 verschool Rose Mukankaka zich met haar man en tien kinderen honderd dagen lang in huis. “We waren doodsbang. We baden voortdurend of God ons wilde beschermen. Ik zei tegen God dat ik Hem voortaan zou dienen, als Hij de genocide zou stoppen en ons weer veilig buiten zou brengen” Rose overleefde met haar gezin op wonderbaarlijke wijze.
Akantoile, Latifa en Ama Nuhu zijn blij met de steun van de Presbyteriaanse kerk in Ghana. De boerinnen rapen kariténoten van de sheaboom. De kerk begeleidt hen, zodat ze leren samenwerken en hun leven verbetert. De vrouwen verkopen hun oogst nu eerst aan de gezamenlijke opslag van de coöperatie, die de noten pas door verkoopt als de prijs hoog is. Ze doen mee in spaargroepen, waar ze iedere week aan bijdragen en om beurten van mogen lenen. Het lijkt iets kleins, maar voor deze vrouwen, die altijd hard moeten werken om de eindjes aan elkaar te knopen, is het van grote betekenis.