Wat doet Kerk in Actie tegen armoede?

Wereldwijd leven nog te veel mensen in armoede, ook in Nederland. Kerk in Actie steunt over de hele wereld kerken en organisaties, die mensen voorzien van eerste levensbehoeften en een bron van inkomsten. Armoede is onrecht, die mensen buitensluit. Iedereen moet mee kunnen doen in de samenleving. Sta ook op tegen armoede.

Wat is armoede? 

Soms lijkt het alsof de armoede in onze wereld nooit minder wordt. Toch is het percentage mensen dat wereldwijd in armoede leeft de afgelopen tweehonderd jaar fors gedaald, met name in de 21e eeuw (Bron: Our world in data). Vaak wordt er economisch naar armoede gekeken. De Wereldbank hanteert tegenwoordig vier armoedegrenzen: 

• De allerarmsten leven van minder dan 2,15 dollar per dag. Dat gaat om 700 miljoen mensen in onze wereld, zo’n 9,2% van de inwoners. 
• Bij lage middeninkomenlanden ligt de grens op 3,50 dollar per dag. 
• Bij middeninkomenslanden op 5,50 dollar per dag. 
• Bij hoge inkomenslanden (waaronder Nederland) op 21,90 dollar per dag. 

In Europa bevinden alle 48 landen zich in hoge of middeninkomenslanden. Van de 26 landen die het laagste inkomen hebben, liggen er 22 in Afrika. Dit continent blijft economisch achter ten opzichte van de andere continenten. (Bron: Our world in data) Je kunt armoede tússen landen bekijken, maar ook bínnen landen. In ieder land leven rijke en arme mensen. Elk land hanteert daarbij eigen normen, omdat armoede een relatief begrip is. Zo is een inwoner van de Verenigde Staten arm als hij van 24 dollar of minder moet leven, terwijl in Ethiopie de armoedegrens bij 2 dollar per dag ligt. 

Armoede gaat over verdeling van welvaart 

Maar hoeveel geld iemand verdient zegt niet alles. Op het platteland kan iemand met een laag inkomen zelfvoorzienend zijn en goed rondkomen, terwijl een stadsbewoner met een hoger inkomen moeite heeft om te overleven vanwege de hoge kosten van levensonderhoud. Het gaat erom of mensen toegang hebben tot gezond eten, schoon drinkwater, schoon sanitair, veilig onderdak, energie, kleding, goede gezondheidszorg, verzekeringen, goed onderwijs en genoeg informatie. Armoede gaat vooral over hoe wij als mensen onze welvaart onderling verdelen. En of iedereen volwaardig mee kan doen in de samenleving. Terwijl extreme armoede is afgenomen, worden de allerrijkste personen ieder jaar rijker en neemt de kloof tussen arm en rijk toe. Armoede is onrecht en zou onnodig zijn als welvaart eerlijk verdeeld zou worden.  

Kerk in Actie wil dat iedereen volwaardig mee kan doen 

Wie in armoede leeft, levert dagelijks strijd om voor zichzelf en de familie te zorgen en kan onvoldoende meedoen in de samenleving. Mensen in armoede leven vaak in een overlevingsstand. Het lukt hen soms verrassend goed om op de korte termijn iedere dag weer door te komen, maar ze hebben door stress niet altijd ruimte om aan de langetermijn te denken.Kerk in Actie vindt dat ieder mens zich moet kunnen ontwikkelen en meedoen. Mensen in armoede moeten gezien en gehoord worden. Er moet hen recht gedaan worden,  zodat ze zelf weer in hun basisbehoeften kunnen voorzien. Daarbij is het belangrijk dat ze hun eigen keuzes kunnen maken.  

Wat doet Kerk in Actie om armoede te bestrijden?  

Bijna al het werk dat Kerk in Actie steunt gaat over mensen of (kerkelijke) gemeenschappen in armoede. In veel westerse landen hebben overheden tegenwoordig een grote rol in armoedebestrijding, maar in lage- en middeninkomenslanden zijn overheden daar vaak (nog) onvoldoende toe in staat. Daar spelen hulporganisaties en religieuze organisaties zoals kerken, vaak nog een grote rol. Over de hele wereld zetten kerken en christelijke hulporganisaties zich in voor mensen in armoede. Het is immers de diaconale roeping van iedere kerk om te kijken naar mensen in nood. Kerken werken aan de basis en kennen de situatie ter plaatse als geen ander. Via een internationaal netwerk van kerken, kunnen kerken hun solidariteit met elkaar handen en voeten geven. Als leden van één lichaam. Kerk in Actie steunt dit werk op diverse manieren:  

• bij rampen en oorlogen kunnen mensen in armoede vervallen. De meest kwetsbaren krijgen noodhulp, ongeacht hun religieuze achtergrond. 
• mensen in armoede krijgen langdurige steun, die hen in staat stelt zelf uit de spiraal van armoede te komen (werelddiaconale hulp) 
• we klagen armoede aan bij lokale overheden, zodat mensen gezien en gehoord worden. Dat is in Nederland de belangrijkste taak, maar ook in het buitenland zijn contacten met lokale overheden van groot belang.  
  

Welke activiteiten steunt Kerk in Actie structureel? 

• Via (vak)trainingen en ondersteunende materialen zorgen dat mensen in armoede een eigen inkomen kunnen verdienen of hun eigen voedsel kunnen verbouwen. 
• Via trainingen zorgen dat ouders genoeg gaan verdienen om hun kinderen naar school te laten gaan en niet hoeven werken, omdat dit een belangrijke voorwaarde is om uit de spiraal van armoede te komen. 
• Via spaargroepen mensen helpen om geld te kunnen investeren in een eigen bedrijf of een zorgverzekering. 
• Via inspirerende bijbelverhalen mensen motiveren om niet bij de pakken neer te zitten, maar de moed te hebben om samen in actie te komen, ook tegen onrecht. 
• Diaconale trainingen voor kerken, zodat ze oog krijgen voor armen om hen heen en weten hoe ze hen kunnen steunen. 

Armoede in Nederland 

Omdat armoede een relatief begrip is, is armoede in Nederland niet te vergelijken met armoede in landen met een lager inkomen. In Nederland hebben 5 procent van de huishoudens 1 miljoen euro of meer (bron: CBS). Daarnaast leeft 3,1 procent (540.000 mensen) onder de lage-inkomensgrens, van wie een derde (ruim 175.000) drie jaar of langer. Meer dan 115.000 minderjarige kinderen groeien op in armoede (3,6 procent van de kinderen) (bron: CBS). Kerk in Actie heeft in Nederland SchuldHulpMaatje mede opgezet om te voorkomen dat mensen te veel schulden krijgen. Met enige regelmaat doet Kerk in Actie een armoedeonderzoek onder kerken en spreekt met beleidsmakers om signalen vanuit kerken door te geven. Kerk in Actie steunt Netwerk Dak: inloophuizen, buurtpastoraat en straatpastoraat voor kwetsbare mensen, die elders buiten de boot vallen. In veel kerken kijken diakenen en gemeenteleden om naar mensen in armoede, bijvoorbeeld door hun inzet voor hun lokale voedselbank. Kerk in Actie ondersteunt hen daarbij. 

Waarom kiest Kerk in Actie voor deze aanpak? 

Wereldwijd zijn we samen de kerk in actie. We delen ons geloof én we geloven in delen. We geloven dat we onze welvaart moeten delen met wie het minder heeft en dat geen mens buitengesloten mag worden. We geloven dat we op moeten staan tegen onrechtvaardige structuren, die armoede in stand houden. In de Bijbel staan veel verhalen over armoede.  Het is de opdracht van iedere christen om mensen in armoede bij te staan en hen recht te doen. 

Lees meer: Wat doet de Protestantse Kerk tegen armoede?