Volgens schattingen leven er in Nederland 30.000 migranten zonder verblijfsvergunning. Velen van hen zijn arbeidsmigranten, anderen zijn na een mislukte asielprocedure in Nederland gebleven, bijvoorbeeld omdat het land van herkomst hen niet meer accepteert. Wie ongedocumenteerd in Nederland leeft, heeft maar weinig rechten. Bovendien is er altijd de angst om opgepakt en uitgezet te worden.
Diverse kerkelijke initiatieven helpen ongedocumenteerden met informatie, advies en scholing en stimuleren hun zelfredzaamheid. Ook helpen zij bij nieuwe asielprocedures. Kerk in Actie ondersteunt deze initiatieven:
Wereldhuis Amsterdam
In Amsterdam leven naar schatting 15.000 migranten zonder verblijfsvergunning. Velen van hen zijn arbeidsmigranten, anderen zijn uitgeprocedeerde vluchtelingen, en slachtoffers van mensenhandel of mislukte huwelijksmigratie. Ongedocumenteerde migranten kunnen in het Wereldhuis even op adem te komen en elkaar ontmoeten. De Protestantse Diaconie Amsterdam opende in 2008 dit ontmoetingscentrum. Het centrum biedt informatie, advies en scholing en stimuleert eigen initiatieven van de bezoekers. De medewerkers werken hieraan vol overtuiging maar merken ook de druk van de dagelijkse actualiteit. Zo zien ze wekelijks mensen, ook vrouwen en kinderen, zonder onderdak. Zo is het Wereldhuis een veilige plek waar mensen gezien worden en aangemoedigd het heft in eigen hand te nemen.
Stap Verder in Amsterdam-Zuidoost
In het stadsdeel Amsterdam-Zuidoost leven zo’n 80.000 mensen van 135 nationaliteiten. Een deel heeft geen geldige verblijfspapieren. Middenin de Bijlmer staat het diaconaal oecumenisch centrum ‘Stap verder’. Het centrum wordt gedragen door zes kerkelijke gemeenten in Zuidoost en heeft speciale aandacht voor de nieuwkomers, zowel de mensen mét als zonder geldige papieren. ‘Stap verder’ heeft een spreekuur, verwijst mensen door naar instanties, biedt laagdrempelige taallessen en heeft een ouder-kindproject. Medewerkers van ‘Dokters van de wereld’ verzorgen een medisch spreekuur. Tijdens de corona-pandemie hadden veel bezoekers het extra moeilijk omdat inkomsten uit allerlei baantjes wegvielen. Maar Stap Verder wil de bezoekers de zekerheid geven dat er een plek is waar ze met al hun problemen terecht kunnen, waar ze af en toe kunnen eten, waar ze met deskundigen over die problemen kunnen praten en waar ze zelfs ook af en toe financiële hulp mogen verwachten.
Pauluskerk Rotterdam - Ondersteuning Mensen Zonder verblijfspapieren
Het Diaconale Centrum Pauluskerk komt op voor alle mensen in Rotterdam en daarbuiten, die het zonder hulp economisch, sociaal en spiritueel niet redden. De Stichting OMZO helpt mensen zonder verblijfspapieren met als visie dat mensen zonder verblijfspapieren recht hebben op een bejegening die wij zelf ook onder dergelijke omstandigheden zouden willen ontvangen. Het project geeft hulp, zorg, opvang en bijstand aan mensen zonder verblijfsgunning. Er is financiële ondersteuning voor levensonderhoud, juridische bijstand, medische en tandheelkundige zorg, taallessen en dagbesteding. Voor zo’n 50 ongedocumenteerden biedt de Pauluskerk onderdak in eigen panden in Rotterdam. Zo bouwt men aan persoonlijke waardigheid en bevordert ook onderling contact. Samen met de Internationale Organisatie voor Migratie stimuleert de Pauluskerk, waar dat passend is, terugkeer naar het land van herkomst op vrijwillige basis en met opgeheven hoofd.
Stek Den Haag - Tijdelijke opvang in De Halte
In Den Haag komen ongedocumenteerde vrouwen met enige regelmaat op straat te staan zonder enig recht op opvang. In 2019 is de Bed, Bad, Brood (en de Begeleiding) -regeling van de gemeente Den Haag gestopt. Hierdoor is er in Den Haag geen gemeentelijke opvang voor ongedocumenteerden meer. De Halte biedt ongedocumenteerde vrouwen soms met kinderen tijdelijke opvang om rust te creëren om tot een vervolgstap te komen. Ook is er plaats voor drie ongedocumenteerde mannen met ernstige gezondheidsproblemen. De opvang is een veilige plek waar de bewoners tot rust kunnen komen. Het verblijf is tijdelijk en gericht op het komen tot een vervolgplek. De twee panden voor de opvang van vrouwen van maximaal 10 vrouwen en 6 kinderen en het pand voor de opvang van drie mannen zijn nagenoeg permanent gevuld.
Villa Vrede Utrecht - Een veilige plek
Vijfduizend mensen in Utrecht mogen er niet zijn. Ze hebben geen verblijfsvergunning, geen recht op een woning of op werk. Ze leiden een onzichtbaar leven. Door de spanning waaronder ongedocumenteerden moeten leven, is het moeilijk voor ze om goede keuzes kunnen maken voor hun toekomst. Villa Vrede biedt hen een plaats waar ze rust en begeleiding kunnen vinden om na te denken over die toekomst en realistische keuzes te maken. Een basisvoorwaarde om te kunnen nadenken over de toekomst is dat niet alle energie gaat zitten in het dagelijks overleven. Daarom biedt Villa Vrede een inloop met een warme maaltijd, de mogelijkheid om de was te doen en om via internet met familie en vrienden te communiceren. In persoonlijke gesprekken met bezoekers biedt Villa Vrede een luisterend oor en helpen ze mensen op weg. Ook zijn er activiteiten, zoals trainingen, lessen en praktijk-leertrajecten.
Landelijke Ongedocumenteerden Steunpunt - meldpunt vreemdelingendetentie
Vreemdelingen zonder verblijfsstatus kunnen tijdelijk vastgehouden worden door de Nederlandse overheid in een detentiecentrum. Soms is dat in afwachting van uitzetting, soms worden mensen na verloop van tijd weer vrijgelaten. Het doel van het Meldpunt Vreemdelingendetentie is om de leefomstandigheden in vreemdelingendetentiecentra te verbeteren. Daartoe is er een helpdesk die op een gratis telefoonnummer te bereiken is. Deze krijgt honderden telefoontjes per jaar vanuit de drie detentiecentra in Schiphol, Zeist en vooral Rotterdam. De helpdesk onderzoekt de meldingen, geeft juridische bijstand en bezoekt de detentiecentra. Per jaar dienen ze ongeveer 100 klachten in bij de reguliere Commissie van Toezicht. Ook spreekt het meldpunt beleidsmakers aan om de omstandigheden te verbeteren.
INLIA - Hulp aan dakloze vluchtelingen
INLIA biedt hulp aan (individuele) asielzoekers en ondersteunt en adviseert kerken hoe zij deze mensen hulp kunnen bieden. In de stad Groningen is INLIA uitvoerder van de pilot 'Landelijke Vreemdelingen Voorziening' (LVV) voor de gemeente Groningen (voorheen bekend onder de naam 'Bed-Bad-Brood+' -opvang, BBB+). INLIA werkt daarbij samen met haar gasten aan een toekomstperspectief. INLIA heeft o.a. daarvoor juridische, maatschappelijke en perspectief spreekuren. Ook worden er diverse activiteiten in de opvang georganiseerd zoals taalcursussen en naai -en handwerkcursussen. Daarnaast vormt INLIA een netwerk met vrijwilligers uit honderden kerken, maatschappelijke organisaties en gemeentebesturen om dakloze vreemdelingen van hulp te voorzien. Die hulp kan variëren van ondersteuning bij terugkeer, opvang in tijdelijke huisvesting tot en met ‘kerkasiel’. Een netwerk van tientallen lokale kerken en geloofsgemeenschappen heeft zich aangesloten bij het Charter van Groningen, een manifest dat verwoordt dat uitgeprocedeerde mensen altijd een beroep kunnen doen op hun solidariteit.
Lees hier een gebed voor mensen zonder verblijfspapieren
Steun dit werk
U kunt dit werk steunen door uw bijdrage over te maken op rekening NL89 ABNA 0457 457 457 t.n.v. Kerk in Actie te Utrecht, o.v.v. 'Hulp ongedocumenteerden' of doneer online. Hartelijk dank!
