De gevolgen van vaccinongelijkheid zijn zichtbaar in Indonesië
Indonesië wordt momenteel hard getroffen door corona. De ziekenhuizen zijn overvol, er is een zuurstoftekort en het dodental loopt rap op, aldus Kor Grit die er werkt namens Kerk in Actie.
Een van mijn voornemens voor mijn bijdragen uit Indonesië voor het Friesch Dagblad was om een andere kant van het land te laten zien. Niet enkel wat actueel is en wat al in de media rondgaat. Door corona kom ik daar helaas nu toch écht niet onderuit.
Indonesië wordt momenteel heel hard getroffen door corona. De ziekenhuizen zijn overvol, er is een zuurstoftekort, het dodental loopt rap op en niemand weet wat precies de omvang van deze nieuwe golf in Indonesië is of zal worden.
Sterven aan corona
De gruwelijkheden zijn overal in kranten, op televisie en op internet te vinden en hoef ik hier niet te herhalen. Wat ik me afvraag is hoe het kan dat het ene land en continent bezig is met het vaccineren van pubers en tieners, terwijl op andere plekken in de wereld veertigers en vijftigers op de ic’s liggen of sterven aan corona,
Aan het begin van de pandemie hadden een paar idealisten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het idee om coronavaccins eerlijk te verdelen. Via het programma COVAX zouden vaccins van de producenten gekocht worden en daarna eerlijk verdeeld worden over de landen waar vaccins onvoldoende beschikbaar zijn of die dat nooit kunnen betalen.
Veel welvarende landen - waaronder Nederland en meer landen in de Europese Unie, kochten echter ook vaccins direct van de producenten voor eigen gebruik. Daardoor waren er minder vaccins beschikbaar voor het COVAX-programma en voor ontwikkelingslanden.
Schaarste
Ondanks alles zijn in Indonesië al bijna vijftig miljoen mensen (deels) gevaccineerd. Toch is minder dan 10 procent van het land volledig gevaccineerd. Dat komt voornamelijk door een schaarste aan vaccins.
Behalve dit kleine percentage is het probleem ook dat men waarschijnlijk niet de beste vaccins in de bovenarm krijgt. Ik hoorde een immunoloog uit Nederland in het programma Op1 eens zeggen dat Pfizer en Moderna ‘de sportwagens onder de vaccins’ zijn, maar ook AstraZeneca is heel goed, voegde ze daaraan toe.
In andere delen van de wereld heeft men de luxe van keuze tussen vaccins niet, legde diezelfde immunoloog later uit. Sinovac, het vaccin uit China waarmee meer dan 90 procent van de Indonesiërs nu gevaccineerd wordt, lijkt niet echt op een sportwagen, al helemaal niet tegen de deltavariant van het coronavirus.
Volledig gevaccineerde mensen worden alsnog ernstig ziek, vooral als ze op leeftijd zijn. Sommigen komen zelfs te overlijden, dat was het lot van een 71-jarige gevaccineerde dokter op Midden-Java.
EMA-goedkeuring
De vaccinongelijkheid gaat dus niet enkel om de aantallen, maar juist ook over de soorten vaccins die beschikbaar zijn. Als je volledig gevaccineerd bent met een door de EMA-goedgekeurd vaccin kan je als Indonesiër sinds kort weer een visum aanvragen voor Nederland.
De impliciete boodschap is dat de EU Sinovac niet vertrouwt. De gevolgen zijn enorm. Hoe kunnen Indonesische studenten de komende jaren op uitwisseling in Nederland? Hoe kunnen zakenmensen een congres bijwonen in Europa? Moeten zij ‘nog even’ wachten op het einde van de pandemie? Wordt de ongelijkheid tussen het rijke Westen en ontwikkelingslanden met een paar jaar vergroot?
India
In de media is het dominante verhaal dat deze nieuwe golf veroorzaakt wordt door religieuze feestdagen in mei - zoals het Suikerfeest - en de daarmee samengaande mobiliteit. Een verklaring die ook vaak herhaald werd toen India in het voorjaar in een vergelijkbare situatie zat.
Die uitleg houdt de oorzaak gemakkelijk lokaal, ver van de Nederlandse of Europese invloedsfeer. De schuld van deze ellende ligt in het land zelf, zo is de achterliggende gedachte. En dat klopt dus gewoon niet.
Voor mij persoonlijk kwam het wat dichterbij toen ik een week geleden op het vliegtuig stapte voor een bezoek aan Nederland. Een collega stuurde een berichtje. ‘Neem zoveel mogelijk vaccins mee op je terugreis naar Indonesië in augustus’, zo was zijn suggestie. Helaas is dat geen optie, maar ik hoop wel dat Nederland meer moeite zal doen om vaccinongelijkheid tegen te gaan.
Nu we in Nederland massaal gevaccineerd zijn kunnen we misschien nog een keer drammen bij onze regering zodat meer vaccins naar plekken gaan waar de nood het hoogst is. Zodat ook de rest van de wereld weer veilig kan leven.
Kor Grit is namens Kerk in Actie werkzaam in Yogyakarta, aan de Universitas Kristen Duta Wacanam. In het Friesch Dagblad vertelt hij maandelijks over zijn leven en werk.
