“Je voelt je een crimineel”
Haar verhaal zou niet misstaan in de bundel die asieladvocaten aanboden aan de Tweede Kamer en de Raad van State: ‘Ongehoord: onrecht in het vreemdelingenrecht’. De bundel toont hoe de overheid vreemdelingen regelmatig net zo slecht behandelt als de slachtoffers in de toeslagenaffaire: migranten worden bij voorbaat weggezet als oplichters, de overheid houdt rigide vast aan regeltjes en de bestuursrechter controleert onvoldoende. Dona kan van alle drie meespreken.
Ze vraagt in 2010 hier asiel aan. In de oorlog in Kosovo is ze verkracht door Serviërs. Dona is nu een schande voor haar familie, zeggen haar broers: “Waarom pleeg je geen zelfmoord?” Ze terroriseren haar en slaan haar geregeld in elkaar. Als ze op haar werk ook nog bedreigd wordt, vlucht ze. In Nederland vertelt ze haar verhaal. Hoe moeilijk ook, met posttraumatisch stresssyndroom.
Alsof je liegt
Maar de IND gelooft Dona niet en wijst haar aanvraag in 2012 af. “Ze dachten dat ik dit verzon.” Ze huilt. “Dat doet zoveel pijn. Ik ben een eerlijke vrouw. Ze doen alsof je liegt. Je voelt je een crimineel.”De rechtbank verklaart Dona’s beroep gegrond. Dat gebeurt niet vaak. Maar de IND procedeert door en in 2013 beslist de Raad van State in het voordeel van de dienst. Dat gebeurt wél heel vaak. Niet voor niets is de bundel ook aangeboden aan de Raad van State.
Intussen heeft Dona Ylli ontmoet. Ze toont foto’s van een innig gelukkig koppel. Het noodlot slaat precies vier dagen voor de trouwdag in 2015 toe. Ylli blijkt uitgezaaide kanker te hebben en is niet meer te redden. Binnen 7 maanden is hij dood. Dona staat op straat. Zonder inkomsten. En zonder verblijfsvergunning. De procedure voor ‘verblijf bij partner’ is eerder gestrand op de regeltjes. Daarvoor moet je nog in het land van herkomst een ‘machtiging voorlopig verblijf’ aanvragen. Maar toen kende Dona Ylli nog niet.
Niet opgeven
Een jaar na zijn overlijden lukt het haar om de draad weer op te pakken. Ze vraagt om hier te mogen blijven op humanitaire gronden. Te laat vindt de IND, en wijst de aanvraag in 2017 af. Ook het bezwaar wordt ongegrond verklaard. Voor de IND is PTSS geen ernstige medische toestand. De advocaat legt zich er niet bij neer; er loopt een nieuwe procedure. “Het was beter geweest als ik was gestorven aan corona”, zegt Dona moe. Maar de advocaat en INLIA geven de moed niet op.
Lees ook:
