Koken in Bangladesh: minder hout, meer winst

De geur van gebakken groente stijgt op onder het afdakje voor het huis van Monkhusi Halder in Bangladesh. Gehurkt stookt ze het vuur onder in het kooktoestel nog wat verder op. “Deze manier van koken heeft mijn leven veranderd,” vertelt ze glimlachend.

“Vroeger sprokkelden we elk takje brandhout dat we konden vinden,” herinnert Monkhusi zich. “Dat veranderde toen een lokale partnerorganisatie, met steun van Kerk in Actie, in haar dorp een demonstratie gaf over het gebruik van een nieuw kooktoestel. “Ik zag meteen de voordelen,” vertelt ze. “Voor dit toestel heb je veel minder brandhout. Het werkt efficienter en je kunt ook groenafval gebruiken. Ook veroorzaakt het minder rook. Maar een verrassend voordeel is ook dat het een interessant restproduct oplevert: biochar.  

Een vruchtbare ontdekking

Biochar, een soort houtskool, is een natuurlijke bodemverrijker. Het neemt gemakkelijk voedingsstoffen op, geeft deze vervolgens geleidelijk aan gewassen af en houdt water langer vast. Dat laatste is een groot voordeel in perioden van droogte. “Ik gebruik het in mijn groentetuin,” zegt Monkhusi trots. “Mijn gewassen groeien nu beter, en ik hoef geen kunstmest meer te kopen. De biochar die ik overhoud, verkoop ik aan boeren in de omgeving. Zij bellen me als ze biochar nodig hebben, en komen het dan afhalen.” 

Van kooktoestel tot onderneming

Zo groeide het produceren en verkopen van biochar voor Monkhusi uit tot een eigen onderneming. Met de winst kon ze twee nieuwe activiteiten opzetten: een winkeltje met levensmiddelen en een naaiatelier aan huis. “Voorheen waren we een arm gezin, nu kunnen we goed rondkomen. En ik kan mijn kinderen laten studeren, daar ben ik zó trots op.” 

Andere vrouwen steunen

Monkhusi wil haar kennis delen. “Ik leer andere vrouwen nu hoe ze dit toestel kunnen gebruiken,” vertelt ze. “Zo kunnen ook zij geld verdienen en hun gezin helpen. Voor mij is kooktoestel een groot geschenk. Het geeft me niet alleen inkomen, maar ook zelfvertrouwen, zelfstandigheid en vertrouwen in de toekomst. Ik voel me sterker dan ooit en gun dat ook andere vrouwen.” 

Duurzaam  

Dit project draagt ook bij aan het tegengaan van klimaatverandering. Belangrijk in dit land dat zo kwetsbaar is voor natuurrampen en overstromingen. Biochar slaat namelijk CO₂ langdurig op in de bodem, tot wel duizend jaar. Ook zorgt het gebruik van biochar voor een afname in het gebruik van kunstmest.  

Toekomstbestendig 

Er is met dit project inmiddels al veel bereikt. In de regio waar Monkhuis woont zijn inmiddels 15 handelaren actief, die biochar inkopen bij vrouwen en deze doorverkopen aan boeren. Ook Monkhusi levert regelmatig biochar aan deze handelaren. Steeds meer boeren gebruiken biochar, mede omdat het kosten bespaart: biochar is goedkoper dan kunstmest. Ook is er een patent aangevraagd op de kooktoestellen en op biochar als meststof, en loopt er een aanvraag bij de overheid om biochar ook in andere regio’s te mogen verkopen. 

Zelfstandig verder 
Hoewel er nog uitdagingen zijn, waaronder de hoge kosten om de kooktoestellen lokaal te maken, is duidelijk dat het project stevig op eigen benen staat. Daarom rondt Kerk in Actie de financiële steun voor dit project volgende jaar af, waarna het project zelfstandig verder gaat. Een belangrijke stap, die mogelijk is omdat lokale gemeenschappen en markten het initiatief omarmen en voortzetten, en daarmee samen blijvend impact maken op milieu, gezondheid én bestaanszekerheid.