'Mogen we ze houden?'
In de Laarkerk in Zuidlaren liggen mannen op bedden in de voormalige soos, in Scheemda spelen kinderen in de hal van De Ontmoeting en de kerkenraad in Roden heeft net een douche aangeschaft zodat de vrouwen in het kerkgebouw zelf kunnen douchen: de crisisopvang van asielzoekers zorgt voor dynamiek en ongebruikelijke taferelen in kerken. Bij Kerk in Actie-partner INLIA in Groningen is het alle hens aan dek: hier wordt de crisisopvang gecoördineerd.
Knooppunt
Mobiele telefoons rinkelen vrijwel onophoudelijk in de vergaderzaal van het INLIA Gasthuis Groningen. Twee whiteboards tonen de bezetting in de kerken: hoeveel mensen verblijven waar, tot wanneer, en waar is of komt ruimte beschikbaar? De vergaderzaal is het knooppunt van de crisisopvang in de kerken.
Honderden asielzoekers kregen en krijgen inmiddels crisisonderdak bij tientallen kerken. Aanvankelijk in het Noorden, nu in het hele land. Soms staan de bedden in de kerk zelf, soms op een andere plek in het kerkgebouw, in de pastorie of in een ander kerkelijk gebouw.
Ontmoeting
“Het wordt elke zondag gepreekt hé?”, zegt vrijwilliger Epko in Scheemda, “Dus dan moet je ook wat doen als het erop aan komt.” De Ontmoeting vangt twee gezinnen op in het kerkgebouw. Een Syrische moeder met vier kleine kinderen en een Turkse met twee puberzonen. Twee kleintjes ‘scheuren’ door de gang op loopfietsje en driewieler.
Vrijwilliger Betty is blij dat ze dit mag doen: “Je hart breekt als je die kindertjes ziet.” Er doen hier 40 vrijwilligers mee, de klok rond. Zodat er altijd iemand is, voor een praatje of als er wat mocht zijn. Ze komen uit kerken uit de hele streek. En dat is vaker het geval bij de crisisopvang.
Mooie bijvangst, vertelt iemand uit de kerk in Wildervank: “Bij ons is de scheiding weg, de kerkmuren zijn geslecht. Aller kerkgenootschappen uit de buurt doen. En zelfs de burgerlijke gemeente!” Zo verbindt de crisisopvang ook de plaatselijke samenleving.
Stoeltjes poetsen
In de Laarkerk in Zuidlaren vangen ze 40 mannen op in vergaderkamers en de vroegere soos in het souterrain. Er waren 170 vrijwilligers, maar ze kunnen nu afschalen. Want dweilen, stofzuigen, toiletten schoonmaken, koken: de mannen doen het allemaal zelf. In het begin kookten de vrijwilligers nog, vertelt coördinator Klaas: “De mensen vonden het waarschijnlijk niet te eten, maar ze dachten: die Nederlanders bedoelen het goed, haha.”
Hij neemt de mannen vandaag mee naar het TT-circuit. Ze gaan 25.000 stoeltjes poetsen. De kerk doet dat altijd met vrijwilligers. Dit keer nemen de asielzoekers de poetsbeurt voor rekening. Een leuk uitje en zo kunnen ze wat terug doen. “Want Nederlanders zijn fijne mensen”, zegt Khalid. Hij sliep ruim een week buiten in Ter Apel en is erg blij om in Zuidlaren onderdak te zijn: “Beter hier dan in een azc.”
De opvang in de kerken verloopt over het algemeen zonder problemen met de buurt. Op een heel enkele plek na, waar de communicatie niet helemaal goed was gegaan en omwonenden zich roerden. Daar is het met een luisterend oor en een goed gesprek weer goed gekomen. Onbekend maakt onbemind, maar eenmaal kennisgemaakt ontstaat er verbinding.
Family
“We are family”, zeggen de vrouwen in Op de Helte in Roden in koor. Ze komen uit Syrië, Jemen en Somalië – en Roden dus. Nu vormen ze een hechte groep. “Kunnen ze niet bij ons blijven?”, vraagt coördinator Mathilde dan ook aan INLIA, “Ik zou het onze vrouwen gunnen. En onze vrijwilligers!” Bekend is namelijk dat de instroom bij het COA nog steeds chaotisch verloopt en mensen vaak van crisisopvang naar crisisopvang moeten.
'We leven weer'
In Roden willen ze de vrouwen daarvoor behoeden en de groep laten blijven totdat ze goed terecht kunnen in een asielzoekerscentrum. De vrouwen zelf willen niets liever: “We leven weer, sinds we hier zijn”, zegt een van hen, “We zijn weer mensen.” De kerkenraad geeft toestemming te verlengen. Nu moet het nog geregeld worden met het COA, maar daar is INLIA voor.
Ondertussen is er vast een douchecabine besteld, want die voorziening ontbrak. Ook dat is geaccordeerd door de kerkenraad. Mathilde glimlacht breed. Laat haar en alle andere vrouwen daar – vrijwilligers en asielzoekers - maar schuiven… They are family.
Lees ook:
