Tropisch tuinieren: eetbare planten
Misschien komt het door een gebrek aan contact met mensen, als gevolg van corona, maar sinds onze terugkeer in Yogyakarta zijn planten en bomen een belangrijk onderdeel van ons leven geworden. Groen is natuurlijk sowieso onvermijdelijk in het land dat wereldwijd op de derde plek staat wat omvang van regenwoud betreft. Bovendien is ecologie ook een belangrijk onderdeel van mijn werk. Daarom de komende maand deze driedelige serie over tropisch tuinieren, met als tweede deel: planten om te eten.
Superkleinschalige tuinbouw
Een van de meest iconische beelden van Indonesië is natuurlijk de sawah (het rijstveld). Je hoeft niet ver te reizen om een rijstveld te zien, zelfs niet in een miljoenenstad als Yogyakarta. Veel rijst wordt kleinschalig verbouwd en de velden liggen doorgaans direct aan de rand of middenin woonwijken.
Een collega van de UKDW, Kees de Jong, woont zelf direct naast een aantal rijstvelden. Hij vertelde me eens dat rijst in Indonesië een politiek gevoelig onderwerp kan zijn. Tijdens de verkiezingen van 2019 had de voornaamste opponent van Jokowi de beschuldiging gemaakt dat Jokowi in zijn eerste termijn als president rijst had geïmporteerd uit andere landen in Zuidoost-Azië. Een impliciete aantijging van gebrek aan trots en vertrouwen in Indonesische producten. De realiteit is echter dat de laatste decennia het regenseizoen minder voorspelbaar is geworden en veel boeren daardoor veelal slechts 1 of 2 keer per jaar kunnen oogsten.
Hidroponik
Veel Indonesiërs zijn zich dus bewust zijn van mogelijke kwetsbaarheden in voedselvoorziening. Het zal daarom geen verrassing zijn dat men aan het begin van de coronapandemie afvroeg of al het voedsel nog beschikbaar zou zijn op de pasar en in de supermarkt. Normaal gesproken wordt bij sommige restaurants al ter plaatste groente verbouwd, of pepers zoals in de foto hieronder.
Door corona doet men daar nog een schepje bovenop en werd er massaal groente verbouwd door middel van hidroponik, een systeem waarbij de groenten direct in het water worden gekweekt. Onderweg van de UKDW naar huis kom ik diverse constructies tegen van plastic buizen en bakken met groente en diverse eetbare planten. Hidroponik dient in Indonesië als een soort van onderhoudsarme moestuin waardoor men minder afhankelijk is van de supermarkt.
Ook in onze eigen buurt is te zien dat mensen in Yogyakarta meer bezig zijn met voedselproductie. Het veld voor ons huis is normaalgesproken begroeid met allelie wilde planten en bomen. Sinds onze terugkeer is ook dit veld bewerkt en wordt het gebruikt om voedsel te verbouwen. Het is bijna alsof we midden in de sawah wonen.
