De afbraak van de middenstand
Aan de overkant van de straat is een kleine kapsalon, waar mijn vrouw Rima regelmatig komt. De kapper is een markante man met dikke spierballen, tatoeages en lange lokken. Hij heeft momenteel de grootste moeite om het hoofd boven water te houden. Zijn verhaal is illustratief voor de worsteling van de Libanese middenklasse.
Geen kerstgeschenken
Het begon met de scherpe inflatie, die in 2020 ongeveer 85 procent bedroeg. Wat doe je dan als kleine ondernemer? Je kunt je klanten toch niet ineens dubbel laten betalen? Maar als de huur van de winkel en de kosten van levensonderhoud in het algemeen stijgen, dan moet je wel.
De kapper vraagt nu ongeveer drie keer meer dan voor de crisis. Daarmee doet hij zichzelf zwaar te kort. In december moest hij zijn kinderen vertellen dat er dit jaar geen kerstgeschenken waren.
Kalmte verliezen
In het voorjaar van 2021 werd de brandstof duur en schaars. Er stonden ineens lange rijen voor de benzinepompen. De kapper vertelde Rima dat hij regelmatig 's morgens om 5:00 uur opstond om nog voor het werk te tanken.
Eens verloor hij zijn kalmte, zo vertelde hij heel schuldbewust. Na enkele uren geduldig gewacht te hebben, sneed een net aangekomen auto hem af om voor te dringen. Hij sprong uit de auto, rukte het portier van de voordringer open, greep hem vast en gaf hem een pak rammel.
Daarna probeerde de kapper het brandstofprobleem te omzeilen. Hij kwam op de fiets naar zijn werk. Hij woont in een heuvelachtige buitenwijk van Beiroet, dus gemakkelijk was het niet. Maar zo bespaarde hij tijd en geld.
Toch doorwerken
Toen kwamen de stroomtekorten. De uitbaters van plaatselijke generatoren begonnen hun prijzen aan te passen. De kapper was gedwongen zijn abonnement op te zeggen. Het elektriciteitsbedrijf leverde slechts twee à drie uur stroom per dag. Een kapper heeft licht nodig. Hij kwam daarom toch weer met de auto en gebruikte zijn accu voor stroomvoorziening.
Toen de stroomtekorten aanhielden besloot hij om een kleine generator te kopen. Deze plaatste hij op de stoep voor de winkel. De generator liep op dieselolie en dat betekende een extra investering. Maar zo kon hij toch doorwerken.
Alleen verder
Maar het duurde niet lang of de buren begonnen te klagen over geluidsoverlast. Hij kwam met hen overeen de generator een beperkt aantal uren te gebruiken. De andere uren kon hij geen klanten ontvangen, want hij weigerde in een slecht verlichte winkel te knippen. Zo liep hij weer inkomsten mis.
Tot voor kort had hij een jonge vrouw in dienst. Hij weigerde haar op straat te zetten. Nu heeft zij een baan gevonden in de Golfstaten. De kapper gaat alleen verder. Maar alleen werken betekent dat hij minder capaciteit heeft. En de inflatie zette zich ook in 2021 en 2022 door.
Alleen ons geloof nog
De kapper is een trouw lid van de Orthodoxe Kerk. Ondanks alle tegenslagen blijft hij geloven. Hij zegt vaak: “Alles valt in duigen; we hebben alleen ons geloof in God nog.”
Hij brengt dat geloof in de praktijk door gratis knipbeurten te verzorgen voor mensen in de knel, vooral de ouderen uit de buurt. Hij gaat regelmatig op bezoek in een verzorgingshuis in de buurt om de bewoners daar zijn diensten aan te bieden.
Hoe lang nog?
Dit verhaal illustreert de overlevingsstrijd van de Libanese middenklasse. Deze crisis is niet de schuld van deze kapper, of andere middenstanders. Integendeel. Zij incasseren nu al jarenlang de klappen en houden het land gaande. De vraag is hoe lang zij het nog kunnen volhouden.
