Hoe voorkomen we dat kinderen op straat belanden in Oeganda?
Veel Oegandese straatkinderen komen uit de droge streek Karamoja in het noordoosten van Oeganda. De Karamojong die van oudsher nomaden en veetelers zijn, kunnen daar steeds moeilijker overleven en weten weinig van landbouw. Kerk in Actie zet zich in om straatkinderen op te vangen en terug te brengen naar familie en school. Maar belangrijker is het om nieuwe migratie te voorkomen. Hoe pakken we dat aan in samenwerking met de Oegandese hulporganisaties?
345 straatkinderen opgevangen in Kampala
Veel Karamojong hebben het gevoel: veeteelt en landbouw is hier met de toenemende droogte niet mogelijk. We kunnen beter naar de grote stad gaan. Zelfs bedelen is beter dan het leven hier. Maar in de steden wordt neergekeken op deze nomaden omdat ze een andere taal spreken en te laag opgeleid zijn: velen worden buitengesloten en uitgebuit en een deel belandt op straat. In de hoofdstad Kampala konden we in 2020 opvang bieden aan 345 straatkinderen. Maar liever voorkomen we dat er steeds nieuwe kinderen op straat belanden.
Vooral inzet op mentaliteitsverandering in Karamoja
Kunnen we voorkomen dat kinderen en jongeren wegtrekken uit Karamoja? Nee, de trek van platteland naar de stad is van alle tijden en in de regio Karamoja wonen meer dan 1 miljoen mensen waarvan de helft minderjarig is. Kerk in Actie bereikt samen met Oegandese hulpverleners slechts honderden kinderen en hun gezinnen. Toch is dit belangrijk werk, vooral omdat we in Karamojong-gezinnen laten ontdekken dat het mogelijk is om in dit steeds droger wordende gebied te overleven, dat daar met aanpassingen een toekomst voor hun kinderen kan zijn. We zetten vooral in op mentaliteitsverandering, een langdurig proces.
Het is leven mogelijk in het droge Karamoja
De meeste Karamojong zijn van oorsprong herders met weinig kennis van landbouw en bosbouw. Door de voorlichting en trainingen ontdekken ze: we kunnen hier groenten verbouwen; we kunnen onze kinderen naar school laten gaan en hen stimuleren; we kunnen in landbouw investeren, want we hoeven niet meer bang te zijn dat ons land wordt afgepakt door rivaliserende groepen, zoals in het verleden vaak gebeurde. Dat vereist ook vertrouwen in de lokale overheid.
Steeds betere samenwerking met Oegandese overheid
Onze Oegandese hulporganisaties werken steeds beter samen met de Oegandese overheid om de kracht van de dorpsgemeenschappen in Karamoja te versterken. Ook dat is goed nieuws. Hulporganisaties moeten niet de rol van de overheid gaan overnemen. Daarom trainen we plaatselijke ambtenaren om hun werk te doen: zorgen dat er geld is voor de scholen in deze regio, zorgen dat de politie Karamojong kinderen niet in elkaar slaat maar netjes behandelt, zorgen dat er vakopleidingen zijn, dat landrechten worden gerespecteerd. Juist in corona tijd wierp die opgebouwde samenwerking zijn vruchten af: in Kampala konden kinderen vanwege de lockdown sneller van straat gehaald worden en in tijdelijke opvang ondergebracht. In de regio Karamoja lukte het om na een jaar géén school de zwakke leerlingen toch weer in de schoolbanken te krijgen.
Goede voorlichting om migratie te voorkomen
Er zijn in coronatijd allerlei radioprogramma’s uitgezonden waarin kinderen hun verhaal vertelden over hun uitdagingen nu de scholen dicht waren vanwege de lockdown, en wat ouders kunnen doen om hun kinderen te laten leren. Ook was er aandacht voor het toegenomen huiselijk geweld en grotere aantal tienerzwangerschappen.
Karamojong leiders kregen trainingen hoe ze ouders kunnen overtuigen om voor hun kinderen te blijven zorgen en hen naar school te laten gaan. Leiders die overtuigd raken nodigen onze Oegandese hulpverleners uit om ouders en leerkrachten in hun dorp te leren wat een goed ouderschap is. Deze trainingen verbeteren de verhoudingen tussen ouders en kinderen, waardoor kinderen minder behoefte voelen om te vertrekken.
Leren sparen via spaargroepen
Ook leren we jongeren en verzorgers van voormalige straatkinderen hun eigen inkomen te verdienen en geld te sparen via spaargroepen. Sociaal werkers helpen zo’n spaargroep opzetten, omdat dit voor laag opgeleide mensen best ingewikkeld is. De groepsleden leggen iedere week geld in de pot in en krijgen er om beurten geld uit om aan iets groots te besteden. De één koopt er een varken van, de ander een geit. Dit helpt verzorgers om een stabieler inkomen te krijgen, waardoor ze het schoolgeld voor hun kinderen zelf kunnen betalen. In het eerste kwartaal van 2020 zijn dertien nieuwe groepen gestart. In de loop van het jaar bleken acht groepen nog steeds goed te functioneren. Vijf groepen hadden vanwege de lockdown al het gespaarde geld direct uitgekeerd aan alle leden, omdat ze dat heel hard nodig hadden. Deze vijf hopen in 2021 weer opnieuw te starten.
Hulp in 2020 in Karamoja
- 399 kinderen kregen zelfstudie- en leesmateriaal i.v.m. de sluiting van de school.
- 211 gezinnen ontvingen voedselhulp.
- 125 verzorgers van voormalige straatkinderen kregen een training over het planten en verzorgen van boompjes. Er werden duizend jonge boompjes onder hen verspreid: iedere deelnemer kreeg drie jonge sinaasappelboompjes, drie mango-boompjes en twee ‘neem’ boompjes, die oliehoudend zaad geven.
- 120 verzorgers van voormalige straatkinderen leerden hoe een moestuin aangelegd en onderhouden moet worden. Ze ontvingen groentezaden en leerden de basistechnieken van oogsten en verkopen.
- 25 verzorgers kregen een training in klimaatbestendige landbouw door bijvoorbeeld groenten te verbouwen in stevige plastic zakken.
- School Comités leerden een schooltuin kunnen aanleggen.
- 200 mensen leerden wat goed ouderschap inhoudt.
- 50 verzorgers ontvingen een bijdrage voor de start van hun eigen bedrijfje.
- 15 jongeren werden begeleid om een eigen bedrijfje te beginnen en in contact gebracht de Oegandese overheid voor een startkrediet.
- 25 mensen uit verschillende dorpen volgden een verander-training om in hun dorp vernieuwing en verandering aan te jagen.
Dank voor uw steun aan straatkinderen in Oeganda en een beter leven voor kinderen in Karamoja.
www.kerkinactie.nl/straatkinderenoeganda
