Welke hulp kregen Soedanese vluchtelingen in Zuid-Soedan?
Pepijn Trapman en Hilda Timmerman van Kerk in Actie zijn in december 2025 teruggekeerd van een bezoek aan Zuid-Soedan. Hilda vertelt over hun ervaringen en over de noodhulp die Kerk in Actie heeft kunnen bieden in 2025.
‘Zuid-Soedanezen’ worden Soedan uitgezet
Tot 2011 waren Soedan en Zuid-Soedan nog één land. Er zit dus verwantschap, maar ook spanning tussen beide landen. Een deel van de inwoners is destijds vanuit het huidige Zuid-Soedan vertrokken naar het noorden, het huidige Soedan. Maar sinds de burgeroorlog in Soedan uitbrak in 2023 worden vooral Soedanezen met donkere huidskleur verjaagd en afgeslacht. Velen keren daarom terug. Hilda legt uit: “We zagen bij de grens met Soedan honderden mensen wachten om Zuid-Soedan binnen te komen. Daar worden ze eerst gescreend. Mensen die van oorsprong uit Zuid-Soedan komen worden uit hun huis gehaald, vastgezet en weggevoerd. Iedereen is aan het overleven in Soedan. Mensen raken gewond, worden verkracht, vermoord, zien hoe anderen afgeslacht worden, maken bombardementen mee. Bijna alle mensen die ik sprak waren wel iemand kwijtgeraakt onderweg.”
Niet met open armen ontvangen
Maar in Zuid-Soedan worden vluchtelingen uit Soedan niet altijd met open armen ontvangen. Mensen die zelf al in armoede leven en aan het overleven zijn en horen van al het geweld aan de andere kant van de grens, zijn soms bang dat er nog meer problemen Zuid-Soedan in zullen komen. Hilda vertelt: “De vluchtelingen uit Soedan die ik sprak vertelden dat inburgeren vaak lastig is, omdat ze niet altijd geaccepteerd worden. Dat heeft ook te maken met de geschiedenis, toen het moeilijk was in Zuid-Soedan en inwoners van Soedan het beter hadden.”
Barmhartige Samaritaan
Hilda: “Gelukkig zijn alle vluchtelingen die we spraken wel een ‘Goede Samaritaan’ tegengekomen: soms iemand van een andere etnische groep die hen ‘s nachts hielp te vluchten, hen een lift gaf of geld of tijdelijk onderdak of die hen in contact bracht met een hulporganisatie. Eén persoon of organisatie kan een groot verschil maken voor mensen in nood.”
Welke hulp kon Kerk in Actie bieden in 2025?
Hulp bij de noodopvang
Ook partnerorganisaties van Kerk in Actie bieden alle mogelijke hulp. De Lutherse Wereld Federatie heeft in de noodopvang een eigen plek ingericht voor jongeren. Zij lopen risico’s op misbruik of om in de criminaliteit te belanden. Ze krijgen voorlichting over deze risico’s en over hun rechten. Met meisjes bespreken ze hoe ze jong uithuwelijken en zwangerschap kunnen voorkomen. Ook zijn er met steun van Kerk in Actie klaslokalen gebouwd, waar nu zo’n 70 kinderen per klas zitten. Vluchtelingen kregen wat geld om een nieuw leven op te kunnen bouwen. Zo’n 400 gewonde mensen kozen ervoor om verder te reizen naar de hoofdstad Juba voor medische behandeling.
Hulp binnen en buiten vluchtelingenkampen
Meer vluchtelingen trekken naar de hoofdstad Juba. Maar daar is het leven ook niet eenvoudig. Juba groeit explosief met allerlei buitenwijken. Wie zich daar wil vestigen krijgt een klein stukje grond en moet het verder vooral op eigen kracht zien te redden. Een partner van Kerk in Actie gaf vluchtelingen zaden om voedsel te kunnen verbouwen. Vrouwen leerden naaien en het kappersvak. Mannen kregen middelen om zelf te kunnen vissen. Op de meeste nieuw bewoonde plekken is het ver lopen voor water, een latrine, een school... Hilda licht toe: “Zonder elektra leven lukt nog wel, maar tekort aan goed drinkwater is een groot probleem.” Met steun van Kerk in Actie werd een nieuwe waterpomp geslagen. Ook konden waterpompen gerepareerd worden.
Via spaargroepen weer iets ondernemen
Ook zijn er spaargroepen opgezet. Hilda spreekt er enthousiast over: “zoiets simpels als samen geld sparen en aan elkaar uitlenen is van groot belang voor veel vrouwen. Het verandert hun mindset. Ze worden zelfstandiger, kunnen meer eigen beslissi ngen nemen. Ze kunnen schoolgeld betalen, medicijnen kopen, naar een gezondheidskliniek gaan en kleren kopen. Tijdens de training komen hun rechten ook aan bod. De ervaring leert dat dit huiselijk geweld vermindert. Vrouwen vertelden me dat de spaargroep hen heeft geholpen om weer iets te ondernemen, ondankshun trauma’s. Ze zeiden ook: blijf samen met ons bidden voor vrede en verandering. We mogen de hoop niet opgeven, want dan is alles verloren.”
Zo heeft Kerk in Actie in 2025 via haar lokale kerkelijke netwerk hulp kunnen bieden aan vluchtelingen uit Soedan in Zuid-Soedan: in de noodopvang, in vluchtelingenkampen, maar ook daarbuiten. Bedankt voor je steun!
