Thank you
Zondag 26 december 2021 overleed aartsbisschop Desmond Tutu. Op de dag van zijn crematie (1 januari 2022) zijn we in zijn geboortestad Klerksdorp. We vroegen een dominee van een plaatselijke blanke kerk of hij Tutu in de oudjaarsdienst heeft genoemd. ‘Nee, dat zou verkeerd uitpakken’.
“Tutu was vol dankbaarheid. Voor mijn besef zei hij tegen Zuid-Afrika, tegen Afrika en de wereld: leef een leven van dankbaarheid.’ Dat neem ik graag mee in 2022. ”
Spanning
Toen we doorvroegen bleek de dominee voor verzoening ‘maar in kerkdiensten vermijd ik politiek want dat wordt meteen racistisch geduid; de spanning tussen blank en zwart is namelijk nog steeds te snijden’. Wij merkten tijdens een weekje vakantie in Zuid-Afrika vooral dat blank en zwart gescheiden werelden zijn. Alleen in het winkelcentrum kwamen ze even samen. En toch ook weer niet. Want de klanten waren allemaal blank en de schoonmakers allemaal zwart.
Eerbetoon
Met gevaar voor eigen leven heeft aartsbisschop Tutu zich ingezet voor waarheid, verzoening en recht tussen zwart en blank. Bij wijze van eerbetoon drie bijzondere uitspraken van hem:
‘Pro-zwart zijn is niet hetzelfde als anti-wit zijn’ (uit de preek van Tutu op de begrafenis van de in de strijd tegen apartheid dood gemartelde activist Steve Biko in 1977).
‘Wij hadden het land, zij hadden de Bijbel. Toen zeiden ze ‘laat ons bidden’ en we deden onze ogen dicht. Toen we ze weer openden, hadden zij het land en wij de Bijbel. Misschien kregen we het betere deel van de deal’ (grap van Tutu over de komst van blanken naar Afrika).
‘Hij had lief. Hij lachte. Hij huilde. Hij is vergeven. Hij vergaf’ (antwoord van Tutu op de vraag van een journalist hoe hij herinnerd wil worden).
“”
Laatste woorden
Aartsbisschop Thabo Makgoba begeleidde Tutu tot op zijn sterfbed. Op de vraag wat Tutu’s laatste woorden waren antwoordde hij: ‘De dokters vertelden me dat hij niet meer sprak. Maar toen ik zijn kamer in het hospice binnenkwam lachte hij naar me en zei ‘Thank you, ke a leboga’. Hij was vol dankbaarheid. Voor mijn besef zei hij tegen Zuid-Afrika, tegen Afrika en de wereld: leef een leven van dankbaarheid.’ Dat neem ik graag mee in 2022. Thank you.
