Zo helpt Kerk in Actie kinderen in Oekraïne
Iedere dag luchtalarmen, telkens weer naar de schuilkelder vluchten, bang zijn dat er een raket op je huis valt, dreigende honger. Voor miljoenen kinderen in Oekraïne is dit de realiteit. Kerk in Actie wil hen psychosociale hulp, een veilige plek om te spelen en eten op tafel bieden.
De oorlog in Oekraïne duurt nu al bijna drie jaar. En dat laat sporen na. De psychosociale gevolgen hiervan kunnen voor kinderen een leven lang doorwerken.
Een rapport van UNICEF laat zien dat kinderen in Oekraïne kans lopen op een depressie, posttraumatische stressstoornis en andere mentale problemen: “Kinderen hebben een einde aan deze oorlog nodig om te beginnen met genezing en herstel. Tot dat gebeurt, is het belangrijk om hen zo goed mogelijk veiligheid, stabiliteit en psychosociale ondersteuning te bieden.”
Stad in puin
Yulia Doliba, medewerker van Ukrainian Education Platform (UEP), kan erover meepraten. Deze partnerorganisatie van Kerk in Actie zet zich al vanaf het begin van de oorlog in om – vooral via lokale kerken – noodhulp te bieden tot in de verste uithoeken van Oekraïne. Zelf woont Yulia in het westelijk gelegen Lviv, waar het betrekkelijk rustig is.
In juni 2023 bezocht ze voor het eerst plaatsen dicht bij de frontlinie, waaronder Charkiv, Kamianske, Dnipro en Izyum. Wat ze daar zag, gaat elk voorstellingsvermogen te boven. “In Izyum waande ik me in de Hollywoodfilm ‘Armageddon’, over het einde der tijden. Verschrikkelijk zoals die stad in puin ligt. Ik heb er geen woorden voor”, vertelt ze met tranen in haar ogen.
Vooral de schrijnende verhalen van kinderen raakten haar tot op het bot. “Ik kan me niet voorstellen hoe het is om daar te moeten leven als kind. Ze praten als volwassenen over wat ze meemaken. Kinderen zouden moeten dromen over nieuw snoep of speelgoed, maar alles wat zij wensen is dat hun huis wordt hersteld of dat ze de volgende dag eten hebben.”
Vluchten voor geweld
Ook Marioepol is zo’n stad die grotendeels verwoest is. Volgens officiële gegevens is 95 procent van de gebouwen vernietigd. Arina Yakymenko (4) moest met haar familie uit deze stad vluchten voor het geweld. Ze herinnert zich dat ze altijd binnen moesten blijven en iedere keer in de schuilkelder zaten toen de bombardementen heviger werden. “Als de sirene ging, kwamen er raketten aan”, vertelt ze. “En als ze ergens vielen, hoorde je ba-bah. Ik kon niet meer naar school.” Nu woont ze in een opvangcentrum in Kamianske, zo’n 300 kilometer van huis.
‘Je ziet hen lijden’
Yana Serebrennikova is medewerker van het opvangcentrum. Ze vangt gevluchte families uit de frontlinie op en regelt onderdak voor hen. Arina kreeg een nieuw bed van haar. “Duizenden kinderen hebben hun huizen, hun kleding, hun favoriete speelgoed, ja álles moeten achterlaten”, vertelt Yana. “Mensen die hier aankomen, hebben vaak alleen wat kleding en documenten bij zich.”
Een eigen bed is belangrijk, vooral voor kinderen, merkt ze. “Hier kunnen ze spelen, even alleen zijn en een warm en veilig plekje creëren.” Dat kinderen in het centrum bijna niet lachen, doet Yana pijn. “Je ziet hen lijden. Kinderen hebben normaal gesproken blije gezichten, maar onze kinderen lachen niet meer.” Yana heeft dezelfde droom als Arina. “Ik wil dat er een einde komt aan deze verschrikkingen, zodat kinderen weer naar huis kunnen. Dat ze weer gelukkig zijn.”
In actie voor Oekraïne
Kerk in Actie wil kinderen in Oekraïne veiligheid, stabiliteit en psychosociale ondersteuning bieden. Door de jarenlange contacten met Oekraïense kerken kan Kerk in Actie samen met Ukrainian Education Platform in het hele land helpen.
“In veel kerkelijke centra zijn permanente speelplekken ingericht met psychosociale begeleiding voor kinderen”, vertelt Daan Verbaan, relatiebeheerder Oost-Europa bij Kerk in Actie. “Daarnaast ontvangen Oekraïense gezinnen voedsel- en zadenpakketten, zodat ze toch eten op tafel hebben. Op centrale plekken in getroffen steden staan mobiele locaties waar kinderen en hun ouders kunnen opwarmen en hun verhaal kwijt kunnen.”
Verbaan reist regelmatig langs de projecten in Oekraïne. De veerkracht van de mensen daar maakte indruk op hem. “Ondanks alle verdriet, woede en verlies blijven ze de kracht zoeken om naast de vernietiging eilandjes van hoop op te richten.”
Overwinning
Yulia is onder de indruk van de enorme moed die de mensen aan de frontlinie tonen. “Mensen verlangen naar de bevrijding. Ze geven de hoop niet op.” Het sterkt haar om door te gaan met de hulpverlening, zolang het nodig is. “We kunnen niet stil blijven zitten en blijven wachten op vrede. En vrede, wat betekent dat? Ik droom van overwinning. Want pas dan krijgen we ons land terug.”
De cijfers op een rij
De oorlog heeft een grote impact op de levens van miljoenen kinderen in Oekraïne:
- 82 procent van de kinderen leeft in armoede.
- 3,2 miljoen kinderen in Oekraïne zijn afhankelijk van noodhulp.
- 5 miljoen kinderen hebben lange tijd niet tot nauwelijks onderwijs gehad.
- 1,5 miljoen kinderen hebben ernstige mentale problemen door de oorlog.
Een greep uit de noodhulp die Kerk in Actie bood in de afgelopen jaren:
- Er is 600.000 kilo poot- en zaaigoed uitgedeeld. Dat leverde een oogst op van 7.500.000 kg voor 31.326 huishoudens (waarvan 70.000 kinderen).
- Er zijn 135.470 voedselpakketten uitgedeeld. Hiervan konden 280.000 kinderen eten.
- 55.473 mensen kregen schoon drinkwater (daarvan profiteerden 12.000 kinderen).
- 11.818 huishoudens kregen tijdelijk onderdak (waarvan ongeveer 15.000 kinderen).
- 19.150 huishoudens kregen hulp bij het herstel van hun huizen.
- 2.604 mensen ontvingen psychosociale zorg (waarvan minstens 1.502 kinderen). Daarnaast kregen pastores en priesters training om in hun kerken de omgang met trauma’s bespreekbaar te maken.
Kerk in Actie helpt
Oorlog maakt alles kapot. Kerk in Actie biedt wereldwijd noodhulp aan slachtoffers van conflict en geweld, zoals nu in Oekraïne. En in landen waar de wapens zijn neergelegd of de vrede is getekend, werkt Kerk in Actie samen met lokale kerken aan wederopbouw, herstel van vrede en recht, verzoening tussen daders en slachtoffers en toekomstperspectief voor hen die alles verloren zijn.
Lees meer:
