Herbouw Syrische kerken: 'Ondanks het duistere verleden heerst er vrolijke stemming'
Samen met de Midden-Oosten Raad van Kerken (MECC) werkt Kerk in Actie mee aan het herstel van kerken, scholen en kerkelijke instellingen die tijdens de oorlog in Syrië verwoest werden. Het doel van dit project is om christelijke gemeenschappen nieuwe hoop te geven. Van 7-11 november 2022 maakte ik, met een team van de MECC, een rondreis langs een aantal van deze projecten. Dit is het tweede deel van het reisverslag van Wilbert van Saane, uitgezonden medewerker van Kerk in Actie in het Midden-Oosten.
Een klooster in de woestijn
Op dinsdag 8 november verlaten we de hoofdstad. We rijden de centrale Syrische woestijn in, waar het Syrisch-Orthodoxe klooster van Sint Antonius de woestijnvader ligt. Dit gebouw werd tijdens de oorlog bezet en zwaar beschadigd door de strijdgroep Al Nusra. De monniken moesten vluchten. Het kruis werd van het dak getrokken en ligt beschadigd op de grond. Later gebruikte het Syrische leger het klooster als tijdelijke kazerne.
Het de bedoeling dat er snel weer monniken in het klooster kunnen trekken en dat het tevens gebruikt zal worden als retraiteoord voor mensen uit de steden. Deze gelegenheid wordt aangegrepen om het gebouw te moderniseren en van zonnepanelen te voorzien. Er is een waterbron, en het water wordt met schone energie opgepompt. Het is de bedoeling dat het klooster opnieuw ingewijd zal worden op 17 januari 2023, het feest van Sint Antonius. Als we weer in de auto stappen, zie ik dat vogels nestjes gebouwd hebben in het beschadigde kruis.
Nieuwe vloeren, deuren, verlichting
We komen aan in Homs. De zuidelijke buitenwijken zijn nauwelijks beschadigd, maar als we het centrum binnenrijden zien we hoe hevig de oorlog hier is geweest. We bezichtigen eerst een Armeens-Orthodoxe kerk en een klein schooltje die al hersteld zijn. De gebouwen rondom het complex staan er nog gehavend bij. In dezelfde wijk staat de Syrisch-Katholieke Kathedraal van de Heilige Geest, die zwaar onder de bombardementen leed. De hulp van Kerk in Actie maakte het mogelijk om nieuwe vloeren, deuren, en verlichting te realiseren. De bovenste verdieping van het aanpalende klooster, dat tijdens de bombardementen beschadigd raakte, werd ook hersteld.
We worden hartelijk ontvangen door een groepje Syrisch-Katholieke priesters. Onder hen is Pater Jacques Mourad, die een half jaar lang door ISIS werd gegijzeld. Hij wordt door zijn confrères gekscherend Jacques al-Baghdadi genoemd. Ondanks het duistere verleden van de stad heerst er een vrolijke stemming. We krijgen een heerlijke maaltijd. Na de maaltijd blijven we nog even. Het is de naamdag van Pater Michel, onze gastheer, en er wordt taart gehaald en uit volle borst gezongen.
Surrealistisch
De noordelijke wijken van Homs zijn bijna geheel vernietigd. De geraamtes van gebouwen doen spookachtig aan. Langs de snelweg naar Aleppo staan totaal verlaten dorpen en steden, vooral vlakbij de Idlib enclave, waarin de oppositie is teruggedrongen. Het is een surrealistisch landschap dat mij doet denken aan Picasso’s Guernica.
Nieuw begin
De volgende twee dagen zijn we in Aleppo. We bezoeken eerst een woningcomplex van de Armeens-Katholieke Kerk. Het ligt in een enclave die door de Koerdische strijdgroepen wordt gecontroleerd. Om er in te komen moeten we door controleposten van de Syrische veiligheidstroepen en de Koerden heen. Bij het Koerdische checkpoint staan vrouwelijke militairen met lange golvende haren. We worden een half uur opgehouden, maar we mogen uiteindelijk onder begeleiding van een legerpatrouille de zwaar beschadigde wijk in.
Het wooncomplex heeft zwaar geleden en is nog een puinhoop. De vloeren zijn bezaaid met schoenen, kledingstukken en speelgoed, alles overdekt met stof van jaren. Nadat dit complex is opgeknapt, zullen hier dertien jonge gezinnen komen te wonen. Dat zal de eerste stap zijn in de terugkeer van de christenen naar deze wijk. In het complex is ook een kapel. De muren en ramen zijn doorzeefd met kogelgaten. Iemand heeft het doopvont weer rechtop gezet, voorin de kerk, als teken van het nieuwe begin dat hier gemaakt wordt.
Lees ook het eerste deel van het reisverslag van Wilbert van Saane:
