Toerusting voor zondagsschool en jongerenwerk in Armenië
Van 11-18 januari 2024 was ik in Armenië om een korte module Oude Testament te geven. De groep bestond uit ongeveer 35 leiders in het kinder- en jongerenwerk. Over een periode van twee jaar volgen ze acht modules Bijbel en godsdienstpedagogiek.
“Ik ben actief in het zondagsschoolwerk en de vakantiebijbelclub van onze kerk. In deze cursus heb ik methoden geleerd om bijbelverhalen te interpreteren. Dat helpt mij om de Bijbel beter uit te leggen aan de kinderen”, vertelt Maria. Ze is student en actief lid van een protestante kerk in Yerevan.
Naar de studenten toe
Dit is een interessante manier om theologisch onderwijs aan te bieden. De studenten komen niet naar het theologisch seminarium, maar de docenten gaan naar de studenten toe. Het onderwijs wordt gegeven in hun context en met het oog op de kerkelijke praktijk.
De Near East School of Theology (NEST) heeft deze leergang samen met de Evangelische Kerk van Armenië ontwikkeld. Aan het eind van de acht modules ontvangen de deelnemers een certificaat in “Biblical Studies and Christian Education”.
Een groeiende kerk
Als docent kreeg ik de kans om voorafgaand aan de lessen enkele plaatselijke kerken te bezoeken. Ik was onder de indruk van de dynamiek die ik aantrof. De protestantse kerk hier is jong. Ze ontstond als reactie op de hulp die gegeven werd na de aardbeving in 1988 en de val van het communisme. Dit is een groeiende kerk die het geloof nog steeds beleeft als een eerste liefde.
In Yerevan wordt het Armeense kerstfeest gevierd en ben ik getuige van een kerstspel. Dat is een traditie hier. Het is een mooie productie voor jong en oud waar honderden toeschouwers op af komen. De elfjes, uilen en konijnen buitelen over elkaar heen, maar de kerstboodschap klinkt er helder in door.
Vol muziek
De Armeense cultuur waardeert muziek, toneel, kunst en literatuur hoog. De straten van Yerevan zijn vol muzikanten, theaters en culturele centra. Ook in het kerkelijk leven komt dat tot uitdrukking. De samenzang wordt begeleid door meerdere instrumenten en koren. De koorleden gaan gekleed in kledij met traditionele borduurpatronen. De kerken besteden veel aandacht aan drama, muziek, en de uitgave van christelijke lectuur.
In Abovyan, een buitenstad van Yerevan, bezoek ik een eredienst en mag ik zelfs preken. Een jonge gemeente komt hier samen in een klein, gehuurd gebouw. De gemeente wordt geleid door Armen Missakyan, die theologie gestudeerd heeft bij ons aan de Near East School of Theology in Beiroet.
Oorlog in Nagorno-Karabach
Ds. Missakyan vertelt mij over de mooie kanten van het kerk-zijn, maar ook over de zorgen. “De afgelopen maanden stonden in het teken van de oorlog in Nagorno-Karabach. Bijna 100.000 Armeniërs ontvluchtten de enclave.” De protestantse kerken openden scholen en kerken voor de opvang en verstrekten kleding en voedsel. “We proberen ook morele en geestelijke zorg te geven aan deze mensen,” zegt hij.
Met gemeentelid Arman rijden we na de dienst nog even door de stad. Er wonen hier veel mensen uit Artsakh (zoals Karabach in het Armeens heet), vertelt Arman. “Ze voelen zich thuis hier, want het is heuvelachtig en groen, net als in hun land. Hier is gemakkelijker een betaalbaar appartement te vinden dan in de hoofdstad Yerevan.”
Integratie nieuwkomers
Inmiddels hebben veel vluchtelingen hun plek in de samenleving gevonden. Natuurlijk zijn er spanningen tussen de Armeniërs en de mensen uit Artsakh, maar de overheid en allerlei organisaties werken hard om de nieuwkomers onderdak te geven en te integreren.
We stappen even de plaatselijke Armeense Orthodoxe Kerk binnen. Het is een indrukwekkend gebouw en er is een dienst gaande. In de liederen en de plechtige liturgie proef ik iets van het diepgewortelde, oude Armeense christendom.
Herkenning
Terug in Yerevan beginnen we de cursus. Er zijn ook deelnemers uit Artsakh. Ze hebben veel meegemaakt de afgelopen maanden. Tijdens de maandenlange blokkade hadden ze een tekort aan levensbehoeften. Ze hebben daarna huis en haard verloren en moeten nu een nieuw bestaan opbouwen. Als we over de belegering van Jeruzalem en de ballingschap spreken, dan merk ik dat zij zich hierin herkennen.
Dit is een omgeving waarin de oudtestamentische noties van land, volk en verbond weerklank vinden. “Heeft God ook een verbond met ons volk?” vragen sommige deelnemers zich af. “En hoe zit dat met het land waar wij wonen? Is dat ook een gave van God aan ons?” Het zijn prangende vragen in een land dat relatief geïsoleerd staat in een gevaarlijke omgeving met grootmachten als Turkije, Rusland en Iran.
Inspirerende toewijding
We kunnen niet al te lang bij zulke vragen stil blijven staan, want het doel is de uitleg van de Bijbel aan kinderen en jongeren. We bespreken de verschillende soorten psalmen. We spelen Jeremiah's profetie over de pottenbakker na. We zoeken met behulp van foto’s naar nieuwe invalshoeken voor het bijbelboek Ruth. We zitten een poosje naast Job en zijn vrienden.
We ontwerpen een les op basis van Ezechiëls visioen van het water dat uit de tempel stroomt. Daar weten de tienerleiders wel iets op. Die les kan buiten plaatsvinden, aan de oever van een rivier, of misschien zelfs, net als Ezechiël, in de rivier.
Er wordt gezongen, gebeden, gelachen en geleerd. Dit is de evangelische kerk van Armenië anno 2024. De toewijding, passie en liefde van deze gemeenteleden is inspirerend.
