Wat hier gebeurt draag ik mijn leven lang mee
Er zijn in Griekenland zo’n 4.000 kindvluchtelingen. Sommigen zitten in opvangkampen onder miserabele omstandigheden of zwerven op straat, anderen hebben meer geluk en kunnen terecht in opvangcentra, bijvoorbeeld die van de Grieks-Orthodoxe kerk. Welke gevolgen heeft dit voor kinderen, vraagt Efthalia Pappa zich af.
Mattheüs (18, vs. 1-5) schrijft dat Jezus een klein kind riep, het in hun midden nam en zei: “Wie in mijn naam één zo’n kind bij zich opneemt, neemt mij op.” Voor alle christenen is dit gebod van Christus duidelijk en het spoort aan tot actie.
Ik wil niet dat ze dit weten
Twee jaar geleden maakte een Griekse krant een fotoreportage over vluchtelingen uit het kamp op Samos. Een jonge Palestijnse vluchteling uit Gaza, bijna volwassen, stond op het punt herenigd te worden met zijn broer in België. De fotograaf, een Griekse beroemdheid, vroeg of hij een foto van hem mocht maken maar de jongen weigerde resoluut. “Straks ga ik naar België. Ik wil studeren en droom van een goede toekomst. Wat zullen de mensen zeggen als ze zien dat ik als een aap onder de bomen heb geleefd? Ik wil niet dat ze weten wat ik hier op Samos heb meegemaakt, want ze zullen me verachten". Deze jongeren zullen nooit vergeten wat wij Europeanen op onze drempel laten gebeuren.
Dakloosheid, onveilige huisvesting, rechtsonzekerheid, risico's van geweld, seksuele uitbuiting, en beperkte of geen toegang tot onderwijs, het zijn allemaal factoren die schadelijk zijn voor jongeren en zo ook de weg naar integratie belemmeren.
Meer dan 4.000 alleenreizende kinderen
In januari 2021 waren er ongeveer 120.000 asielzoekers en migranten in Griekenland, waaronder 4.050 kinderen die alleen in het land zijn aangekomen of tijdens de reis van hun familie zijn gescheiden. Hoewel de situatie op het vasteland van Griekenland vaak beter is, hebben de meeste van de ongeveer 18.500 asielzoekers in de centra op de Griekse Egeïsche eilanden te maken met extreem moeilijke levensomstandigheden. Onder hen 5.000 kinderen van familieleden, van wie de meesten jonger zijn dan 12 jaar en 300 alleenreizende kinderen.
Per 18 januari waren 584 alleenreizende kinderen verplaatst naar andere Europese landen (het doel van het EU-programma is 1.600 kinderen). Temidden van de corona pandemie nam een aantal solidaire EU-landen hen op. Nog belangrijker is de beweging bij gemeenten, parochies, kerkelijke organisaties en NGO's om druk uit te oefenen op regeringen om asielzoekers en niet-begeleide kinderen uit Griekenland op te nemen.
Stappen vooruit maar nog niet genoeg
De Griekse regering heeft de afgelopen jaren flinke stappen gemaakt in de opvang van vluchtelingen, ook de minderjarigen. Maar voogdij, juridische vertegenwoordiging, het leren van de Griekse taal, toegang tot formeel onderwijs is nog altijd niet goed geregeld. Aan de andere kant zijn er in heel Griekenland 62 opvangcentra voor alleenreizende minderjarigen die bijna 1670 minderjarigen opvangen. Hiervan neemt de Kerk van Griekenland ruim 10% voor haar rekening. Er leven nog altijd zo’n 1.000 kinderen in slechte behuizing of op straat, maar dit is een enorme verbetering ten opzichte van het verleden.
Wat te doen?
Om alleenreizende minderjarigen echt goed op te vangen moeten de Griekse overheid en de Europese landen er nog een schepje bovenop doen. Meer steun aan opvang in Griekenland én hervestiging in andere Europese landen. De maatschappelijke coalities in landen als Duitsland, Nederland en Finland tonen het draagvlak aan dat er is onder burgers om kinderen en kwetsbare asielzoekers op te vangen en integratie te ondersteunen. Kerken moeten hun stem laten horen tegen onrecht en voor medemenselijkheid. Tegelijk kunnen ze praktisch handelen om mensen te helpen integreren die dat heel hard nodig hebben.
Ingekorte lezing van Efthalia Pappa van het Comité van vertegenwoordigers van de orthodoxe kerken bij de Europese Unie voor leden van het Europees Parlement op 26 januari 2021.
Lees ook:
